Dostluk abidesi insandı.
Hayatı dostlarına hizmetle geçmişti; dostlarından arta kalan zamanları fizik kürsüsüne ve ailesine ayırırdı: Doktorasını on altı yılda tamamlamasından belli değil mi?
Türk lugatındaki on binlerce kelime arasında Yılmaz Güney’in karşılığı olsa olsa dost”luktu; dostluğu dünyaya bedeldi. Yılmaz Güney’in dostluğu - tartışmasız - insan borsasında en yüksek prim yapan kâğıttı.
1949 Trabzon Dernekpazarı doğumluydu. Kalabalık bir Karadeniz ailesinde yoksul geçen bir çocukluk. İlkokula başlarken babasının ölümü; çile, kahır, mücadele, sabır... Erzurum Öğretmen Okulu’nda beş yıllık bir yatılılık dönemi. Edebiyat öğretmeni Nurten Yılmaz’ın edebî himaye ve katkıları. Ardından Ankara Yüksek Öğretmen Okulu ve Ankara Fen Fakültesi yılları.
Çok sevdiği ilk şiiri Zeliha’yı 1963’te yazar; on dört yaşındadır ve ortaokul ikinci sınıftadır. Ömrü çaba ve sabırla geçecek Güney’in okul arkadaşlarıyla birlikte çıkardıkları sanat gazetesinin adı: Çaba. Ve o gazetede yayımlanan ilk şiiri; Yarı Ölü. Bu şiir, Hisar Dergisinin Öğretmen Okulları arası şiir yarışmasında Türkiye Birincisi seçilir.
Şiirleri Defne, Çağrı, Çaba, Hareket, Hisar, Bursa’da Zaman, Varlık yıllığı, Ajans Türk, Deneme, Gelişme, Mavera, Işıklar, Akademi, Türk Edebiyatı, Irmak gibi dergi ve antolojilerde yayımlandı.
Atmış yıllık şairdi; ama o - her zaman olduğu gibi - mütevazıydı: “Kendi üslubumu, yönümü bulmaya çalışıyorum” diyordu. Kendisi “bizi kim tanır kim bilir” dese de, kitapsızken de tanınan Türk şairlerindendi.
1.70 civarında bir boy, dikdörtgen bir yüz, geniş kalın çizgili bir alın, merkezde gür git gide dağılan kaşlar, balmumu gözler, dengeli hafif irice ve sivrice bir burun, artık tek tük saçın kaldığı sarışın bir baş... İşte Yılmaz Güney!
Şairliğinden utanan ve sıkılan adam: Akif’e benziyor; birileri söylemese şair olduğunu hatırlamaz.
Kitabevi sahibi Mehmet Varış 1996 yılında - otuz yılın şiirleri - Sonsuz Bekleyiş’i yayımlama-saydı, Güney’in şiirlerine varabilmek için acaba kaç otuz yıl daha bekleyecektik? Popülizme dur diyen Varış’a gönülden teşekkürler...
Ağzından en çok duyulan kelime üstad’dır; herkese, her zaman her konuda saygılıdır; kimseye kızıp hakaret ettiği, yüksek sesle konuştuğu görülmemiş, duyulmamıştır.
Sevindiğinde seni kucaklıyorum, kızdığında da beni sinirlendiriyorsun der; öfkesi ancak bu kadar bir sitemdir. Telefona Sevgili Ali, sevgili Hasan, sevgili Fahri diye başladığına her dostu şahitlik eder.
Fanatik ve fantastik bir futbol ateistidir; futbola harcanan her şeyden nefret eder; milli maçları bile seyretmez, neremiz milli ki, futbolumuz olsun sözü de ona aitti.
Kendisi dayanıklı tüketim maddesi gibiyimdir, yemek yemeden üç gün durabilirim de sigarasız üç saat yapamam derdi. Ama 2007 yılı bir nisanında - önce vefakâr dostu sigaraya sonra da tüm vefakâr dostlarına - bir sürpriz yapar: Sigarayı bıraktım; bırakır da gerçekten. Ama hain sigara onu bırakmayacak, terk edilişinin intikamını on beş sene sonra feci şekilde alacak, şairimizin ölüm sebebi kua (sigara nedeniyle ciğerlerin iflası) olarak kayıtlara geçecekti.
Fiziği de şiiri de sevdi; onun için önemli olan fiziği şiirleştirmek veya şiiri metafizik âleme çekmekti. Kırk beş yıldır Adapazarı’nda; kırk yıldır Sakarya Üniversitesi Fizik kürsüsünde öğretim üyesi; şairliği gibi Fizikçiliğine de hep övgü vardır amma dostları ile konuşmadığı - belki de - tek konu fizikti.
Yılmaz Güney’in dünyasını iki şey doldurdu: Dostları ve kitapları... Dost ve kitaplarından geriye pek bir şey kalmadığından - haklı olarak- ailesi daima şikâyetçiydi.
Alnındaki yoğun çizgiler ve saçlarının dökülmüşlüğü, sadece kendisini ve ülkesinin değil, tüm insanlığın çilesini ve sorumluluğunu içinde hissettiğindendi; Mustafa Turan dostumuza göre kalbi gibi ak saçlarında uzun ve tatlı bir ıstırabın epopesi okundu.
Türk Sineması’nın çirkin kralı adaşı kadar sosyaldi amma, onun aksine silahtan hoşlanmaz; Karadeniz’in yüz karası... Volkan Konak ve Fuat Saka dinledi, zira onlar bozmadan okumaktaydılar; zaten onun beğendikleri olduğu gibi olanlardı.
Müşkülpesentti; zor beğenirdi; özellikle de kendisine ait olanları. Nitekim ilk otuz yılın şiirlerinden oluşan Sonsuz Bekleyiş için, biraz acele ettik, üzerinde daha da çalışmam lazımdı, iyi şiir veya kitap için gerekirse altmış yıl beklenmeli derdi.
İşte bazı şiirlerinin başlıkları: Karşılıksız, kanatları gökten büyük, ceylan, toros dağlarında bir gülüm kaldı, yıldızlar düşecek, yarınlar çıkmazı, bunalım sokağı, ilk bu son, ayrılığa gazel, güzele sevgi gazeli.
2001 Ocak ayından itibaren Osman Suroğlu, Fahri Tuna, Necati Cerrah, Mustafa Turan, Mustafa Emircan ve diğer arkadaşlarıyla birlikte yayımladıkları Irmak’ın da yazı işleri müdürlüğünü üstlenen Yılmaz Güney, içinde yer aldığı her kurum ve durumun çimentosu hükmündeydi. Kendisi toplantılara pek katılmasa da - öğrencisi ve dostu - Fahri Tuna, her toplantıyı Yılmaz hocamızdan aldığım yetki ve cesaretle açıyorum diyerek onun varlığını daima hissettirmişti.
Nerede bir yayın görse alır, ambalajlar, sarar, biriktirirdi: On beş bin cilt kitaptan oluşan kitaplığını - Şaban Üstüner’in deyimiyle çöplüğünü - 17 Ağustos 1999 depreminde yitirmişti; dört evladından birini kaybetmiş kadar hüzünlüydü.
Trabzon’da doğan, Erzurum’da ve Ankara’da okuyan, Mersin ve Edirne’de kısa süreli öğretmenlik yaparken Tekirdağlı fizik öğretmeni Nursal hanımla evlenen Sakarya Üniversitesi doktor öğretim üyesi Yılmaz Güney’in, işte dört çocuğunun adları; Ayşe Gülsün, Fatma Gülyüz, Safiye Gülden ve Ali Osman.
Yakın dostlarını sayabilmek iki nedenle mümkün değildir; bir, binlerce isim yazsakta yine unutulanlar olacak; iki, o kadar isim yazacak yerimiz yok... Yakın arkadaşlarından bazısı Cumhurbaşkanı, bir diğeri bakan, diğerleri müsteşar, genel müdür, rektörler olsa da onun tavrı her zaman aynıydı: Ararlarsa görüşüyoruz!
Destur ve protokolden nefret ederdi; doğallık en değer verdiği hasletti; az ve öz konuşur, tartışmalardan uzak kalmayı tercih ederdi.
Dostluğu dünyaya bedeldi.
Sözü senetti; özünden ötürü.
XXI. Yüzyılın özünü bozamadığı nadir adamlardandı!
11 Kasım 2022 Cuma günü çok sevdiği Rabbine uğurladık onu. Hüzün ve gözyaşlarıyla.
Şiirin ve hoşgörünün yüz akıydı.
Bir ömür sevgi şiirleri yazan adamdı o.
Sevgi şiirlerinin şairiydi, evet.