10 Bin Mezunu 10 Bin de Mensubu Olan Adapazarı Anadolu İmam Hatip Lisesi 65. Yaşında
Yine Yeni Yeniden
Her şehrin köklü okulları vardır. O okullar o şehrin kültürünü sosyal hayatını ekonomisini siyasi hayatını olumlu yönde etkilemişlerdir. Hatta onlar sadece kendi illerini değil çevre illerine hatta ülkelerine de müspet yönde katkı yapmışlardır. İstanbul Erkek Lisesi, İstanbul Kabataş Lisesi, Diyarbakır Lisesi, Bursa Öğretmen Okulu, Bolu Erkek Öğretmen Okulu gibi örneğin.
Sakarya yahut Adapazarı için hangi okul veya okullardır bunlar? Hiç kimse kusura bakmasın: İlki Adapazarı İmam Hatip Lisesi (bayağı bir zamandır ona Anadolu sıfatı de eklendi), ikincisi de Arifiye Öğretmen Lisesi (şimdi yerinde yeller esiyor zannımca)’dir. İkisi de yatılıdır üstelik. Gündüzlü öğrencisi de vardır elbette. Şehrin diğer liseleri ne hikmetse bu iki lise eşdeğerinde ne birlik beraberlik (yılda bir okul günü) sağlayabilmişlerdir, ne de okulluluk bilinci dayanışması ve şehre katkı sağlayabilmişlerdir.
Peki 65 yıllık Adapazarı Anadolu İmam Hatip Lisesi nasıl kurulmuş, neşet etmiş, neşvünema bulmuştur.
OSMAN ERKAYA: “ASIM AYDIN’LA BAKAN İLERİ’YE ÇIKTIK”
Dönemin güçlü bürokratı, ATSO Genel Sekreteri Osman Erkaya, okulun kuruluş öyküsünü günlüğünde şöyle anlatıyor. “1950’lerdeydi. Başbakan Menderes ve Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri kanunla memlekette beş adet İmam-Hatip Lisesi açmışlardı. Bir gün Kereste tüccarlarından Mustafa Tever, Tozlu Camii Yaptırma Derneği Başkanı Manifaturacı Asım Aydın ve Atatürk İlkokulu Müdürü Celal Aydın bana geldiler. Adapazarı’na da bir İmam-Hatip Okulu açılmasının faydalı olacağını söylediler. Konuştuk, hepimiz ittifakla uygun bulduk. Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri ile benim aram iyi olduğu için, Ankara’ya benim ve Asım Aydın’ın gitmesi kararlaştırıldı.
Ankara’ya gittik, bakana çıktık, bizi iyi karşıladı. Ben konuyu açtım, Bakan Bey, “Cumhurbaşkanı imzaladı, daha mürekkebi kurur kurumaz diğer illerin milletvekilleri okulları kapıştılar, sizin milletvekilleriniz nerede? Maalesef yapacak bir şey yok” dedi. Çok üzüldük, “efendim, Adapazarı çok farklı lisan konuşan beldedir ama dini açıdan Konya’dan sonra gelen beldedir. Dağıtım adilane olmamış” dedim.
BAKAN İLERİ: “SÖZ, OKULUN BİRİNİ SİZE VERECEĞİM” DEDİ VE VERDİ
Bakan Tevfik İleri “biraz sabırlı olun, ikinci bir ek kanunla altı adet daha açacağız. Bunun birisini de size vereceğim. Not alıyorum” dedi. Bakan İleri, bu noktada İmam-Hatip Okulu açılmasına engel olmaya çalışanlardan söz etti ve ekledi:“Ama onun da bir çaresini bulacağız.”
Bakan Tevfik İleri, Asım Aydın’la beni uğurlarken “bir kat aşağıya ineceksiniz, şimdi ben telefon ediyorum, filân genel müdürü göreceksiniz” dedi ve indik. Bulduk. 40 yaşlarında Bursalı bir zat idi. Babası da Bursa’da 42 yıl fasılasız müftülük yapmış. “Bakan bu işi bana verdi ama endişeliyim” dedi. Endişesini sordum, “tam ehil din hocası bulunamıyor, çok az, ben Bursa için bile acele etmiyorum” cevabını verdi. Ben de “merak etmeyin, şuradan telefon açın sorun, Adapazarı bu konuda çok zengindir, Adapazarı Müftüsü Dar’ülfünûn mezunudur, soyadı Karaca, Avukatlar Barosunu açın, Avukat Yusuf Ziya Kösemen’i isteyin, Ayrıca Şaban Hoca vardır, vâizdir, Mısır’da Camiiülesher’den mezundur, bir de Karaosman İlkokulu öğretmenlerinden Kamil Beyi yazın, daha da var” deyince, genel müdür “tamamdır, mesele yok o zaman” dedi. Ayrıldık.
Bir süre sonra ek kanunla altı adet daha çıktı ve birini bize verdiler.
Belediyenin Hâl Müdürlüğü binası vardı, şimdiki katlı pazarın başında. Orada ilk sınıf açıldı. 40 öğrenci alındı. Ben İmam-Hatip Lisesi Yaptırma Derneğini kurdum. Başkanı idim, bir yıl başkanlığını yaptım, ikinci yıl “Asker Hâfız” nâmı ile tanınan Emekli Müftü Mehmet Eren başkanlığında Manifaturacı Tahsin Kara ve üç arkadaşa devrettim. Bunlara Atatürk İlk Okulu Müdürü Celal Akın Hoca da yardımcı oldu. Tümenin karşısında bugünkü okul yeri, Zirai Donatımdan sembolik bedelle alındı. On bir dönüm yerdir. Tarım Bakanı Nedim Ökmen verdirmiştir. Binası da halkın yardımlarıyla yapılmıştır “(1)
01.12.1956 - BAKAN CELAL YARDIMCI: “OKULUMUZ FEYİZLİ VE BAŞARILI OLSUN”
M. Nazım Üner ilk Sakarya Valisidir, Talat Tarkan İl Milli Eğitim Müdürü olarak görevdedir. Dönemin Devlet Bakanlarından Celal Yardımcı bir konuşma yapar ve okulun özel defterine şunları yazar: “Yurda örnek olacak hamlelerle ilerleyen güzel Sakarya’nın İmam-Hatip Okulu gibi yeni bir irfan ocağına kavuşması gününde aranızda bulunmak benim için büyük bir saadet teşkil eder. Okulumuz feyizli ve başarılı olsun. 01.12.1956”
Kurucu müdürlüğe, Adapazarı Lisesi Müdür Başmuavini Yusuf Ulusoy getirilir. 03.12.1956 tarihinde kayıtlara başlanır. 2 hafta içerisinde 40 öğrenci kayıt yaptırmıştır.
Ve 17 Aralık 1956 Pazartesi günü Adapazarı İmam- Hatip Okulu, “Belediyeye ait Hal binasının güneyine bakan üst kısmı”nda, “Belediye Fen İşleri ile Evlendirme Memurluğu olarak kullanılan yerde” fiilen tedrisata başlar. (2)
İLK MÜDÜR- İLK ÖĞRETMENLER
İlk yılın 37 numaralı öğrencisi şimdinin emekli vâizi Celal Bilgin, okulun ilk öğretim kadrosu hakkında “ilk müdürümüz Yusuf Ulusuy, zehir gibi adam, hırslı adam, bizleri tam bir hoca olarak görmek istedi. Nur içinde yatsın. Kur’an Hocamız emekli müftü Mehmet Eren, Arapça Hocamız Vâiz Şaban Baş, Türkçe müdürümüz Yusuf Ulusoy, Matematik gelir müdürü Halit Eren, Fransızca hocamız Şevket Erdem. Tarih - Coğrafya Talia Balcıoğlu. Müzik hocamız Sevinç hanımdı”(3) şeklinde bilgiler verecektir.
40 KİŞİLİK İLK SINIF, İLK MEZUNLAR
Celal Bilgin: “1 numaralı öğrenci Trabzon Vakfıkebir’den Mustafa Yanık’tı, ertesi sene Trabzon’da İmam-Hatip Okulu açılınca naklini aldırdı. O sene biz 40 kişiydik, benim numaram 37’diydi. Kırkımız da bir sınıfta okuduk. Yedi senede elene elene 6 kişi mezun olduk. 1963’te. 11 numaralı mezun Hakkı Pelin, 14 numaralı Orhan Bahar, Abalı köylü. 28 numara Çarığıkuru köyünden Mustafa Bilgiçli. 30 numara Sefer Parlak, o da Hendek Araklı köyünden. Beşinci ben Celal Bilgin, 37 numara. Ve sonuncusu da Osman Zeki Ayvaz da 40 numaralı arkadaşım.”
İlk sınıfın 30 numaralı öğrencisi Sefer Parlak (emekli öğretmen) “İlk sene (1956-57) bizimle birlikte olmayıp da, sonraki yıllarda sınıfımıza farklı illerden gelen arkadaşlarımız da oldu, bunlardan 5 arkadaşımız daha ilk mezunlara (1962-63) katıldılar: Ali Baktıroğlu (Manisa Turgutlu’dan), Ömer Öztürk (Denizli Acıpayam’dan), Nevzat Yöntem (Antalya Fethiye’den), İbrahim Dinç (Konya’dan), Kadir Atlantı” (4)
İMAM-HATİPLİLER HANGİ BİNALARDA OKUDU?
Gerek İmam-Hatip Yaptırma Derneğinin kurucu ve ilk başkanı Osman Erkaya, gerekse ilk öğrencilerden 30 numaralı Sefer Parlak ve 37 numaralı Celal Bilgiç’in anlattıklarından, gerekse bizzat bizlerin görüp şahit olduklarından Adapazarı Anadolu İmam-Hatip Lisesi öğrencilerinin 65 yıllık süreçte dört ayrı binada eğitim gördüklerini anlıyoruz.
Okul 17 Aralık 1956 Pazartesi günü, 40 öğrenciyle Adapazarı Belediyesi’nin Fen İşleri Müdürlüğü’nden boşaltılan ( Eski Hâl Binası – bugünkü Katlı Pazar Yeri) binada eğitime “besmele” çekmiştir.
Bu binada 4 yıl eğitim gören öğrenciler, 1960 yılı eylül ayında, 2 yıl daha kalacağı Atatürk Bulvarı’ndaki Çocuk Esirgeme Kurumu’nun (ÇEK-2) - o zamanlar - iki katlı olan işhanına taşınır.
1958 yılında okulun yaptırma derneği ve şehrin ileri gelenlerinin girişimleriyle, Adapazarı TZDK Fabrikası yönetimi, Çark Caddesi’ndeki fabrika alanından, “üzerinde İmam-Hatip Lisesi binası yapılmak” şartıyla 11.900 metrekarelik bir arsa bağışlar.
27.06.1958 tarihinde dönemin ünlü alim ve vâizlerinden Ahmet Cevdet Şimşek’in yaptığı dua ile binanın temeli atılır. Bina iki katlı olup, 23’ü dershane olmak üzere, küçüklü büyüklü 33 odası vardır.
Zemin ve birinci katı tamamlanınca, 1962-63 öğretim yılında okul İmam-Hatip’e tahsis edilir. Ve okul ilk mezunlarını kendi binasında verecektir (1963). Adapazarı İmam-Hatip Yaptırma ve Yaşatma Derneği tarafından, okulun bahçesine 580 metrekare taban alanı üzerinde üç katlı 400 öğrencinin barınabildiği yurt binası, 1974 yılında bütünüyle hizmete girmiştir. Okul 1963-64 yılında 50, 1964’ten itibaren her yıl 100 parasız yatılı öğrenci barındırmıştır. Diğer yandan, okulun pansiyonunda parasız yatılılardan arta kalan kontenjan paralı yatılılara kullandırılmıştır. (Örneğin benim mezun olduğum 1977-78 yılında 100 parsız, 300 paralı yatılısı vardı okulumuzun.) Okulun 2008-2017 yılları arasında müdürlüğünü üstlenen Kadir Gezer’in bilgilerine göre ‘Okul Aile Birlikleri kapatıldığı için paralı yatılı da son ermişti. Benim geldiğimde 170 olan parasız yatılı ise 2017’de ayrıldığımda 84’tü.’ (5)
OKUL TARİHİNDE GÖREV YAPAN 13 MÜDÜR
Okulun 65 yıllık geçmişinde 13 müdürün görev yaptığını görüyoruz. (5) Okulun bir önceki müdürü Kadir Gezer’den aldığımız bilgilere göre, görev tarihlerine göre okul müdürlerinin sıralaması şöyle:
1. Yusuf Ulusoy (1956-61, beş yıl),
2. Abdullah Fındık (1962-64, iki yıl),
3. Feyzullah Türker (1964-65, bir yıl),
4. Fahrettin Kovancı (1965-69, dört yıl),
5. Yahya Kutluoğlu (1969-73, dört yıl),
6.Şener Şentürk (1973-85, on iki yıl),
7. Hasan Taş (1986-90, dört yıl),
8. Hüseyin Zor(1991-92, bir yıl),
9. Esat Zeki Bilici (1992-93, bir yıl),
10. Hamit Karadeniz (1994-1995, bir yıl),
11. Ziya Cevherli (1995-2008, on üç yıl),
12. Kadir Gezer (2008-2017, dokuz yıl),
13. Mustafa Bulut (2017-üç yıl, Devam ediyor)
İZ BIRAKAN ÖĞRETMENLER
Farklı yıllarda Adapazarı İmam-Hatip Lisesi’nde öğrenim gören on kişiye “iz bırakan on bir öğretmen”i sorduğumuzda, gelen cevapların ortalaması şöyle:
Ayten Uzgören, Mustafa Karabulut (Baş Muavin, Kur’an öğretmeni), Sadettin Kolbasar (Kur’an öğretmeni ve müdür yardımcısı), Kemal Özdemir (Edebiyat öğretmeni), Numan Yazıcı (Kur’an - Arapça öğretmeni), Ali Gezici (Matematik öğretmeni, Yatılılardan sorumlu müdür yardımcısı), Gülşen Sarıöz (Biyoloji öğretmeni), Sefer Özpilavcı, İsmail Püsküllü, Recep Sargın, Abdurrahman İlkbahar.
EN UZUN SÜRE GÖREV YAPAN 15 ÖĞRETMEN
Müdür Başyardımcısı Ramazan Ünlü ile “en uzun süre görev yapan öğretmenler”i tespit etmek için, okulun tozlu arşivlerine giriyoruz. 28.09.2020 tarihi itibarıyla geçen 65 yıllık sürede, okulda 722 kadrolu, 300 kadar da ücretli öğretmenin görev yaptığını öğreniyoruz.
Görev süreleri esas alındığında ilk 15 öğretmenin ad soyad ve süreleri şöyle (6):
1.Mustafa Bulut (31 yıl),
2. İsmet Yılmaz (30 yıl),
3. Ayşe Araman (28 yıl),
4. Kemal Özdemir (27 yıl),
5. Ramazan Ünlü (27 yıl),
6. Yüksel Sancak (27 yıl),
7. Kadir Gezer (27 yıl),
8. İsmail Karabacak (27 yıl),
9. Hasan Dursun (27 yıl),
10.Recep Sargın (26 yıl),
11.Adnan Koçyiğit (26 yıl),
12.Yakup Çukur (26 yıl),
13.Yusuf Turhan (25 yıl),
14. Yüksel Yılmazer (25 yıl),
15. Zekeriya Kurt (25 yıl),
16.Hatice Güverçile (25 yıl),
17.Osman Mutluer (25 yıl),
18.Gülşen Sarıöz (24 yıl),
19.Ziya Cevherli (24 yıl),
20.Hamdi Akkoç (24 yıl),
21. İbrahim Baran (24 yıl),
22. Mustafa Karabulut (23 yıl),
23. Ali Gezici (23 yıl),
24. Ekrem Balkış (22 yıl),
25. İbrahim Birol Ergün (22 yıl).
2020 İTİBARIYLA BUGÜN KAÇ ÖĞRENCİ KAÇ ÖĞRETMEN VAR
Müdür Mustafa Bulut’tan öğrendiğimize göre, 25.9.2020 itibarıyla, Karakalpak’ta Ozanlar Şehit Selçuk Esedoğlu Lisesi eski binasında eğitim görmekte olan Adapazarı Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde ‘halen öğretim gören öğrenci sayısı 457, bunun 100’ü parasız yatılı. Okulumuzda 5 idareci 33 öğretmen bulunmaktadır.’ (7)
TZDK tarafından 1958’de bağışlanan araziye yeni temel ise törenle 25.9.2020 tarihinde Cuma günü atıldı.
Tamamlandığında İmam Hatipliler beş ayrı binada eğitim öğretim görmüş olacaklar.
--------
- Spor yazarı Mustafa Erkaya arşivinden, babası Osman Erkaya’nın daktilo ile yazdığı notlardan özetlenmiştir,
- Sakarya İmam-Hatip Lisesi 1974 yıllığı, Adapazarı-1974, Fatih Gençlik Vakfı Matbaası, sh.9,
- Celal Bilgin, emekli vâiz, 1956 yılında Aapazarı İmam-Hatip Okulu’na ilk kaydolan 37 nolu öğrenci, 11.12.2006 tarihinde Adapazarı İ.H.Lisesi’ndeki belgesel çekiminde anlattıklarından,
- Sefer Parlak, emekli öğretmen, 1956 yılında Aapazarı İmam-Hatip Okulu’na ilk kaydolan 30 nolu öğrenci, 11.12.2006 tarihinde Adapazarı İ.H.Lisesi’ndeki belgesel çekiminde anlattıklarından,
- Okulun 2008-2017 yıllarında müdürlüğünü yürüten Kadir Gezer le 25.09.2020 tarihinde yaptığımız telefon görüşmesinde anlattıklarından,
- Okulun 2020 yılı itibarıyla Müdür Başyardımcılığını yürüten Ramazan Ünlü ile 28.9.2020 tarihinde yaptığımız çalışmadan,
- Okulun mevcut müdürü Mustafa Bulut ile 25.9.2020 tarihinde yaptığımız telefon görüşmesinden.
