Söyleşi / Fahri Tuna
Orhan Camii? Bana göre Orhan Camii, Adapazarı’nı Adapazarı yapan tapu senedi. Orhan Camii çok önemli. Çok önemli olduğu için de orada görev yapan hocaefendiler hep önemli ve güzel insanlar olmuş. Bütün Adapazarı halkını bir noktada toplayabilen bir cami orası; Adapazarı’nın ilk camisi olması bakımından da önemli.
Tozlu Camii? Büyük cami olarak ikinci cami kabul edilebilir ama biraz kenarda kalmış, kendisini tanıtamamış bir ibadet mahalli olarak görüyorum. 1954’de yeniden inşa edilen caminin banileri şehrin seçkin/elit tabakasından olduğu için, sanki halkla pek içli dışlı olamamış gibi bir havası vardı. Kütüphanesi eskiden beri devam eden caminin en güzel özelliklerinden birisi.
Orta Camii? Gurbetlik çekmiş, vatanına sonradan dönmüş, gurbetliğin izi de bir türlü üzerinden gitmemiş olan değerli bir ibadethanemiz. Tarihi ne kadar eski olursa olsun, varlığı sanki Cevdet Hoca ile başlamış gibi. Cevdet Hoca merhumun 1941’de başlatmış olduğu hatimle teravih geleneğinin caminin ayrıcalık vasfı olmuş; olmaya da devam ediyor.
Ağa Camii? Biraz kenarda kalmış hissini verdiğini hep düşünmüşümdür. Ağa camiini merhum Halit Hoca vesilesiyle tanıdık, sevdik. Huzur veren bir ibadethanemizdir.
Kırmızı Camii/İhsaniye? Himmet Hocaefendinin (Babalıoğlu) hafız yetiştirdiği bir Kur’an medresesi olması yönüyle son derece önemli.
Şerefiye? Çark Caddesinin hay huyu içinde, tüm o gürültüyü kesen, ezan sesinin yükselmesiyle herkesi irkilten; burada da ibadethane varmış diye birbirine sorduran, ikaz edici bir cami, uyarıcı bir cami olarak düşünürüm.
Yenicamii? Adapazarı merkezine dışarıdan gelenlerin ilk girişte gözlerine minaresi ilk görünen camii olduğu için, şehrin köşe taşı olarak orada bulunmaktadır. Şehre gelenleri ilk karşılayan, kucaklayan bir ibadethanemiz.
Aziziye? Aziziye yanı başında yirmi senemi geçirdiğim, birçok insanları orada tanımak nasip olan, eski hâliyle izi zihnimden silinmeyen, ibadet ederken huzur duyulan bir camimiz.
Aziziye Kur’an Kursu? Hasan Hoca ile (Işık) ile tanınmış, onun omzunda yükselmiş, sonradan da teşkilatlı hâle gelecek bir kurs hâline gelmiş, Adapazarı ve çevresine Kur’an-ı Kerim’i en fazla öğreten ve ezberleten, hafız yetiştiren değerli bir kursumuzdu.
Salko? Cemaati son derece bol olan camilerimizden birisidir. Mahalle camii olma özelliği var. Bir zamanlar biz aciz, o camiinin kürsünde konuşmalar yapmıştık.
Erenler Bahçeli Cami? Adapazarı’nın Erenler’den Ankara’ya çıkışı yolu üzerinde, cemaati bol olan yarı merkezi yarı mahalle camii özelliğini taşıyan güzel bir camimizdir. Oraya imam olanların hemen hemen hepsi oradan emekli olarak ayrılmışlardır.
Erenler Yeşil Camii? Ana yoldan ayrılan sokakla kendisine ulaşılan, mahalle içinde kalan şirin bir camimizdir. Kendine ait özelliği ise bitişiğinde kırk seneden beri Kur’an Kursu bulunmasıdır. Sevgili dostum Erzurumlu Musa Şekerci Hoca o kursta hizmet etmiş, onun vasıtasıyla bu camimizde epey namaz kılmak bu fakire nasip olmuştur. Daha sonra Musa Hoca imamlığa geçti. Allah uzun ömür versin, şu anda Erzurum’da Esat Paşa Camiinin imamı olarak hizmetine devam ediyor. Yeşil Camii’nde benim için özel olan biri daha vardır ki, o da imam merhum Mustafa Akgün Hocaefendidir. Devamlı görüşüp sohbet ettiğim ve sevdiğim hocalardandı. Allah gani gani rahmet eylesin.
Hasırcılar? Mahalle içinde kalmış olmasına rağmen sıcak ortamıyla huzur içerisinde ibadet yapabileceğimiz güzel camilerimizden birisidir. Asker Hafız (Mehmet Eren) Hocaefendinin hafızlık medresesi olarak orayı seçmesi Hasırcılar’ı daha değerli kılmıştır.
Sezginler Camii? Kenarda olmasına rağmen, merkez camii gibi Mustafa Hoca (Aydın) ile birlikte hizmet vermesi nasip olan bir camidir. Gayretli bir imamın kenardaki bir camiyi nasıl merkezileştirdiğinin bir göstergesi olan bir camimizdir.
Büyükesence Orhan Camii? Adapazarı Orhan Camiinin sanki giriş kapısı gibi olan bir camidir. Sultan Orhan orada duyulur, Adapazarı merkezindeki Orhan Camii’de iyice anlaşılır.
Dernekkırı Abdülhamit Camii? Cumadan Cumaya çevre köylerin bir araya gelerek kaynaşmasını sağlayan, Cumada cemaatin ne kadar önemli olduğunu da ilân eden, önemli bir Cuma camimizdir. Her Cuma orada bir ibadet şöleni yaşanır.
Kaynarca Şeyh Muslihiddin? Kaynarca bölgesinde Dernekkırı camiinin yaptığı vazifeyi asırlardır icra eden, çevredeki halkı her Cuma birleştiren görüştüren seviştiren, ibadetiyle de gönüllere tat veren bir camimiz.
(Not: Bu söyleşi 4.8.2012 yılında yapılmış ve Yeni Sakarya Gazetesi’nde yayımlanmıştı. Tekrar yayınlıyoruz)
DEVAMI HAFTAYA…
