Lisedeyken sevgili edebiyat hocamız Şükriye Utaş, tahtaya bir cümle yazmıştı: “Yapılmamış bir iyilik de kötülüktür.” Düşündüm taşındım; o gün, o sözün ne anlattığını idrak edemedim. Yapmadığım bir şeyden neden sorumlu olacaktım ki? Kötülük, yaptığın şeylerle ilgili değil miydi? Sorularım cevapsız kaldı. Söz hakkında kayda değer bir yazı da yazamadım. Ama hayat öyle garip ki öyle büyük bir eğitmen ki siz anlamazsanız da bir şekilde anlatıyor her şeyi.

Kızım doğduğunda yaşadığım zorluklar karşısında minicik yardımı esirgeyen insanlar, iş hayatında bir sözü ile kolaylaştıracağı işi, sözü söylemeyip zorlaştıranlar, yardıma muhtaç bir canlıya yardım etmeyip zarar görmesine sebep olanlar, zulme engel olmayıp seyirci kalanlar, Bir savaşı durdurabilecekken durdurmayanlar,,, Bu sözdeki mananın örnekleridir. Çünkü düşmanların kötülüğünden çok, dostların sessizliği yaralar bizi.

**********

Çok etkilendiğim sözlerden biri de rahmetli dedemindir. Çok aydın bir insandı kendisi. Sözü seneler sonra kız kardeşim Şeyma hatırlattı. Bunun için çok müteşekkirim. Böyle cümleler unutulmamalı çünkü. Şöyle demişti dedem: “Kaç sevaptan, girme günaha.” Birine borç verdiğinde söyleneceksen verme o borcu derdi. Bazen yardım ettiğim insanların nankörce davrandığını görünce gülümsüyorum. Bilgece söylenmiş sözlerin rehberliği, yol göstericiliği hafife alınacak şeyler değil çünkü.

***********

Yakın geçmişte duyduğum bir söz de epey düşündürdü beni. Söz şöyleydi: “Hiçbir başarı, cezasız kalmaz.” Başarılı olduğunuz anda bütün gözler size çevrilir. O andan itibaren geçilmeye çalışılan, hata yapması beklenen, kusur aranıp başarısına gölge düşürülmeye çalışılan kişi haline gelirsiniz. Görünür olmanın bir bedeli vardır. Sizi artık mükemmellik kriteri ile değerlendirirler. Moralinizi bozmanın yolunu arar ve elbette bulurlar.

***********

Ünlü düşünür Sokrates seneler önce muhteşem bir söz söylemiştir. Bu sözü söylerken gökyüzüne baktığını hayal ederim hep. Aynı kendini savunduğu o mahkemedeki gibi vakur, kendinden emin, haklı ve korkusuz Sokrates gözümde canlanır. Belki gözleri kısıktır belki işaret parmağı ile gökyüzünü gösteriyordur. Ve şöyle der sesi titremeden: “Şu gök kubbe altında söylenmemiş hiçbir söz kalmamıştır.”

**********

Sevgili dostlar, her şeyin zor olduğu günümüz dünyasında sizin için güzel bir duam var. Büyük insanların bilgece sözleri hayatınızı aydınlatsın. Belki o zaman kötülüğün ve cehaletin karanlığı da kaybolur. Kim bilir?