Daha önce düşünce aşamasındayken aktarmıştım, olumlu ve bir çok sorunu ortadan kaldıracak bir uygulama olduğunu..
Hatırlayın yıllar önce tapuda satışlar evrak kirliliği içerisinde saatlerce süren başvurular sonucunda yapılırken web tapu üzerinden online randevu sistemine geçilince işlerimiz ne kadar kolaylaşmıştı..
Şimdi de alışma sürecinden sonra bu uygulama hayatımıza kolaylıklar sağlayacaktır..
Yeni sistemle gerek kira geliri beyannamesi vermekten kaçınanlar gerekse kira sözleşmesi ve ibrazında yaşanan evraksal problemler gibi birçok süreç daha entegre bir şekilde yapılabiliyor olacak.
Bu sistemde iki aşama var. Bunlardan biri ilk etapta devreye girecek ve ev sahipleri hazırladıkları sözleşmeleri kiracının kontrolüne sunabiliyor olacak. Matbu bazlı kira sözleşmeleri olacak ve sözleşmelerde olmazsa olmaz maddeler mal sahibi tarafından e-Devlet üzerinden sisteme girilecek. Kira bedeli, mal sahibinin banka hesap bilgileri, kira artışı konusunda tarafların anlaştığı madde, kira süresi, başlangıç tarihi, depozito bilgileri gibi temel bilgiler kira sözleşmelerine yazılabiliyor olacak.
Daha sonra kiracının onayına düşen bu belge kiracı tarafından onaylandıktan sonra taraflara zaman damgalı, barkodlu kira sözleşmesi oluşturulmuş olacak.
İkinci aşamada ise bunun yetki belgesi almış emlak işletmeleri ve yetki verilen kişiler tarafından da hazırlanabilmesi planlanıyor. Emlak işletmeleri e-Devlet'te bu sistemi kullanma noktasında zorluk çeken taşınmaz sahiplerine rehberlik edebilmek adına, kira sözleşmelerinde ayrı ek hususların yazılması ve tarafların uzlaştığı konuların tekrar kontrata ilave edilmesi gibi birçok konu ve başlıkta rehberlik ediyor olabilecek.
Her iki tarafın onayladığı sözleşmeler barkodlu belgeye dönüşecek. İlgili kurumlar belgeyi görebiliyor olacak, kira kontratlarındaki sahte ve birçok doğru olmayan belge ibrazı ile yapılan iş ve işlemler son bulacak. Bu açıdan çok önemli bir husustur.
Bir faydası da kurumlara ibraz edilmek istendiğinde, abonelik açılırken çok büyük bir emek, zaman kaybı oluşturuyordu, bu sayede belge ibrazının kolaylaştırılacak olması çok anlamlıdır.
Kira kontratlarının sistem üzerinden takip ediliyor olması kira bedelli üzerinden gayrimenkul sektörünün durumunu da ortaya koymuş olacak. ‘Yılda kaç daire kiraya veriliyor?’ şeklinde bir veri yok. TÜİK satılan konut sayısını net açıklayabiliyor ancak Türkiye’de kaç taşınma yapılıyor? Kiraya verilen dairelerde değişim oranı ne, kira fiyatları nedir? Bunların hiçbiri ülkemizde takip edilen bir istatistik değil.
Mesela kira ödemeden kaç kişi akrabasının, dostunun evini kullanıyor? Kira gelir vergisi vermekten kaçınan var mı? Yeni sistemle kira değer haritası netleşmiş olacak.
Ülkemizde 7 milyona yakın kiracı olduğu varsayılıyor ancak gelir vergisi mükellef sayısı henüz 3 milyona ulaşmadı. Kayıt dışı bir ekonomi var. Hazine ve Maliye Bakanlığı açığı kapatma noktasında sistemin oluşturacağı altyapıdan faydalanmak istiyor.
Sahte imza ile yapılan kira sözleşmeleri, alt kiralamalarla ilgili usulsüz kiralamalar da son bulacaktır. Düzenlemenin çok faydalı olacağını düşünüyorum.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
Samet Hızalan
