2023 yılında ülkemizde tüm gayrimenkul türlerinde yaklaşık 2.95 milyon gayrimenkul satış işlemi yapılarak, 60 milyar 59 milyon 215 bin 486 lira tapu harcı geliri elde edildi.
Yani devletin en fazla gelir elde ettiği vergi kalemlerinden birisi de tapu harçları..
Gayrimenkul satışların da 2023 yılında geçen yıla göre yaklaşık %14 seviyesinde bir düşüş yaşandı
Tapu işleminin yapıldığı il ve ilçelerin yöresel katsayıların farklı olduğunu ve bu nedenle döner sermaye bedellerinin işlem türlerine ve illere göre farklılık gösterebiliyor. Bazı işlemlerde iki, bazı işlemlerde dört kat alınıyor
2022 yılında tüm gayrimenkul türlerinde 3 milyon 434 bin gayrimenkul satışı yapılmıştı. 2023 yılında ise geçen yıla göre yaklaşık yüzde 14 seviyesinde bir düşüş ile 2 milyon 949 bin 437 satış işlemi yapıldı.
Toplam tapu harcı geliri ise 2022 yılında 41 milyar 555 milyon seviyesinde iken, hedeflenen 54 milyar 762 milyon seviyesini aşarak 60 milyar 59 milyon seviyesine ulaştı. Bu açından tapuda satış işlem sayısı düşerken, harç gelirleri yükseldi
2024 Yılında Tapu Masrafları Artacak !
Döner sermaye ücreti hesabında esas alınan ve her yıl yeniden değerleme oranında artırılan gösterge yeni yıl itibarı ile 519 liradan 822 liraya yükseldi.
Bu bedel satıştan, ipoteğe tüm Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce sunulan hizmeti etkiliyor. Örneğin Sakarya’da sadece bir satış işleminden alınan döner sermaye ücreti 1297,5 lira den 2 bin 55 liraya çıkmış oldu. 2023 yılı içerisinde döner sermaye hizmet bedeli tahsil edilip, herhangi bir nedenle sonuçlandırılamayan işlemlerle ilgili olarak, 31 Ocak 2024 tarihine kadar müracaat edilmesi halinde döner sermaye hizmet bedeli farkı tahsil edilmeden işlemler sonuçlandırılacak. Ayrıca 2024 yılında emlak vergileri de yüzde 29,23 oranında artırılarak hesaplanacak. Bu iki değişim nedeniyle tapu işlemlerinin masrafları da artmış oldu.
Tapu işleminin yapıldığı il ve ilçelerin yöresel katsayıların farklı olduğunu ve bu nedenle döner sermaye bedellerinin işlem türlerine ve illere göre farklı alınıyor. Örneğin, bir adet taşınmazda satış ve ipotek tesisinin tek bir talepte yapılması halinde; iki adet işlem ücreti, döner sermaye ücreti olarak tahsil ediliyor.
Yetki alanı dışı tapu işlemlerinde ise; yetki verilen tapu müdürlüğünün yöresel katsayısı esas alınarak hesaplanan işlem ücretinin iki katı, döner sermaye ücreti olarak tahsil ediliyor. Yurt dışı tapu işlemlerinde; yurtdışı yöresel katsayı esas alınarak hesaplanan işlem ücretinin dört katı, döner sermaye ücreti olarak tahsil ediliyor.
Kira Gelir Vergisi İstisnası da Belirlendi
Konut kira gelirlerinde gelir vergisi istisnası 2024 yılı için 33 bin lira olarak belirlendi.
Yani evini kiraya vermiş kişiler bir yıl boyunca 33 bin liranın altında kira geliri elde etmişse herhangi bir gelir vergisi ödemeyecek.
Bununla birlikte 33 bin liranın üstünde gelir elde etmişse 33 bin lira istisna sayılacak ve üstünde kalan rakam vergilendirilecek.
Kiracılar kira ödemelerini elden ya da para transferi ödemesi olarak değil, banka aracılığıyla IBAN'a "Kira ödemesi" olarak göndermesi gerekiyor. Aksi halde yasa dışı işlem yapıldığı için cezalarla karşı karşıya kalacaklar.
Ayrıca vergi kaçırma suçu nedeniyle de farklı yaptırımlarla karşılaşılabilecekler.
Kira geliri beyannamesi verirken konuta ilişkin yapılan tüm masraflar vergiden düşülebilir. Faturalı olan tüm evrakları saklayıp ilerde istenmesi halinde beyan etmeniz yeterli olur.
Satışlar Düştü !
Önceki 3 yılda 1.5 milyon bandına yaklaşan satış sayısında bu yıl ciddi bir düşüş yaşandı.
TÜİK tarafından açıklanan 11 aylık satış sayısı 1 milyon 87 binde kalırken, 2014'ten bu yana en düşük satış sayısı olarak kayıtlara geçti.
Yıl İlk 11 ayda satış
2014 1,030,715
2015 1,146,721
2016 1,198,740
2017 1,276,342
2018 1,238,553
2019 1,146,655
2020 1,393,335
2021 1,265,353
2022 1,277,659
2023 1,087,349
Konut satışlarının düşmesindeki sebeplerden bazıları, enflasyonun üstündeki fiyat artışları ve özellikle yılın 2. yarısında faizlerin de artışıyla uygun kredi bulabilmenin zorlaşması diyebilirim.
TCMB verilerine göre; konut fiyat endeksi, ekim ayında geçtiğimiz ekimle kıyaslandığında 86,5 yükseldi. Yılın başında 21.65 olan konut faizi oranları, aralık ayında yaklaşık 2 katına çıkarak 42'nin üzerine geldi. Ayrıca konutun yatırım aracı olmaktan çıkarılması adına BDDK ağustos ayında düzenlemeye gitti.
Düzenlemeyle ikinci konutunu alacak kişilerin kullanacağı kredi tutarı evin değerinin yüzde 22,5'ine düşürüldü. İpotekli satışlar, kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 68,5 düştü.
Dolar bazında fiyatlar yılın ortasında zirveyi gördü, haziran ayından sonra dolar bazlı fiyatlar gerilese de ekim ayında geçen yıla göre yüzde 20'nin üzerinde artış görüldü. Ekimde İstanbul'da metrekare başına ortalama fiyat 1594 dolar, Sakarya’da ortalama 1002 dolar Türkiye genelinde ise 1079 dolar oldu.
Ocak Ayı Kira Artış Oranı
Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %64,77, aylık %2,93 arttı
TÜFE'deki (2003=100) değişim 2023 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %2,93, bir önceki yılın Aralık ayına göre %64,77, bir önceki yılın aynı ayına göre %64,77 ve on iki aylık ortalamalara göre %53,86 olarak gerçekleşti.
Ocak Ayı Örnek Kira Artışı Hesaplama
Mevcut Kira Bedeli: 10.000,00 TL
Kira Artışı Yapılacak Ay: Ocak 2024
Girdiğiniz Artış Oranı: %53,86
Kira Artış Tutarı: 5.386,00 TL
Aylık Yeni Kira Tutarı: 15.386,00 TL
Tabi ki bu bahsetmiş olduğum resmi artış, son iki yıldır bize gösterdi ki kira artışları vijdanımıza bırakılmış durumda maalesef..
Tek önerim var kiracı iseniz ev sahibine empati yapın, ev sahibi iseniz kiracınıza empati yapın..
Bu günler gelip geçecektir. Yüz yüze baktığınız insanlar ile kötü olmayın..
Çok uzak değil dönemi yaklaştı Şubat ayındaki yıkıcı depremde Ev sahibi de, Kiracıda sokakta aynı ateş başında ısındılar.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
Samet Hızalan
