Yıllardır dile getirdiğim bir konuydu tapu harçlarının düşürülmesi vatandaşın satış rakamını olduğu gibi yansıtması..
“Pandemi döneminde tapu harçlarının geçici olarak düşürüldüğünü belirterek, bu durumun sektörde geçici bir rahatlama sağladığını ancak kalıcı çözümler gerektiğini vurguladı. Yüksek tapu harçlarının, gayrimenkul satışlarının gerçek değer üzerinden yapılmasını engellediğini ifade eden Hızalan, “Alışverişte kişilerin gerçek satış değeri üzerinden işlemlerini gerçekleştirebilmemizin önündeki en büyük engel yüksek tapu harcı. Sektörde vergi denetimini artırmak ve daralan piyasayı canlandırmak adına tapu harçlarında indirime gidilmesi gerekiyor.”
Yukarıda ki yazım 2020 yılına ait..
Mecliste ekonomi gündeminde yer alacak torba yasa teklifinin önemli başlıklarından biri de gayrimenkul alım satımlarındaki tapu harç oranlarında yapılması planlanan değişiklikler. Sunulacak yasa teklifine göre, tapu harç oranlarının düşürülmesi hedefleniyor. Mevcut uygulamada, gayrimenkul işlemlerinde ödenen harçlar, belediyelerin belirlediği beyan değerine göre hesaplanıyor. Ancak bu değer ile gayrimenkulün gerçek piyasa değeri arasında büyük farklar olabiliyor. Torba yasada, bu farkın ve kayıt dışı uygulamaların önüne geçilmesi için çeşitli düzenlemelerin yer alması planlanıyor.
Mevcut sistemde gayrimenkul alım satımında alıcı yüzde 2, satıcı yüzde 2 olmak üzere toplam yüzde 4 tapu harcı ödeniyor. Ödenecek harç tutarı belediyelerin belirlediği beyan değeri üzerinden tespit ediliyor. Ancak belediyenin değeri ile gayrimenkulün gerçek değeri arasında ciddi farklar bulunuyor.
Burada oluşan kayıt dışılığın giderilmesine dönük maddenin torba yasa teklifinde yer alması planlanıyor. Üzerinde durulan düzenlemeye göre alıcı ve satıcıdan alınan tapu harç oranları düşürülecek. Ne kadarlık bir indirim uygulanacağı yapılacak etki analizleri ile netleşecek. Bu yapılırken alım satımlarda gayrimenkulün gerçek değerinin konu edilmesini sağlayacak sistem de kurulacak.
Tapu işlemlerinde gerçek satış bedelinin beyan edilmemesi, hem alıcı hem de satıcı için ciddi sonuçlar doğurabiliyor. Eğer tapu işlemine esas değer, gerçeği yansıtmıyorsa ve emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel ödeniyorsa, eksik ödenen harç yüzde 25 oranında vergi ziyaı cezasıyla tahsil ediliyor. Eksik beyan yapan taraflar, pişmanlık dilekçesi vererek beyanlarını düzeltebiliyorlar.
Gayrimenkul satışlarında, özellikle arsa ve arazilerde, tapuda beyan edilen değer ile gerçek satış bedeli arasında ciddi farklılıklar bulunuyor. Arsa ve arazilerde bu fark minimum 20 kat seviyesinde, daire satışlarında ise 5 katın üzerinde. Kredili daire satışlarında bile bu fark daha az. Bu farkların kapatılabilmesi için yapılması gereken en önemli şeyin, gayrimenkullerin gerçek değerlerinin beyan edilmesidir.
Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nün stratejik eylem planında önerilen gayrimenkul değer bilgi merkeziyle, gayrimenkul değer değişimlerinin takip edilmesi ve bu değerlerin tapu işlemlerine yansıtılması planlanıyor. Bu düzenleme, tapu harçlarının ve emlak vergilerinin doğru bir şekilde hesaplanmasına katkı sağlayacak.
Daha öncesinde de bu konu gündeme geldi. Fakat gerekli şartlar oluşmamıştı. Bu konu hem devlet için hem vatandaş için elzem bir hal almıştır. Umarım bu sefer bu konu yasalaşır.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
Samet Hızalan
