8 Haziran 2022 tarihinde TBMM Genel Kurulu tarafından kabul edilen 7409 sayılı Kanun ile Türk Borçlar Kanunu'na geçici madde ile 2022 kira artış oranı belirlenmiştir.
Söz konusu hüküm ile kira artışı bakımından 2023 Temmuz'a kadar %25 olarak belirlenen sabit oran öngörülmektedir.
8 Haziran 2022 yılından bu yana Ev sahibi ve kiracı karşı karşıya getirilmiş, günlerce haberlere konu olan ev sahibi, kiracı kavgalarını izlemek zorunda kaldık.
Ülkede alkole ve tütün ürünlerine zam yapmak kolay, çünkü kültürel toplum baskısından bu zamlar alkış bile alıyor..
Aynı şekilde ev sahiplerine %25 zam yapabilirsin demek de kolay.. Maalesef ki her ev sahibine zengin paraya ihtiyacı yok gözüyle bakılıyor.
Türk Borçlar Kanununun yüzde 96 oranı kiracıyı koruyor.
Kimse ev sahiplerinin hakları için birkaç kelam etmeye cesaret edemiyor.
Oysaki bu yasayı suistimal edip, mağdur olan onca ev sahibi tanıyorum..
Yılların emeği ile biriktirip aldığı bir daireyi, piyasada oluşan kiracılar hep haklıdır tezi ile mağdur olan ev sahipleri var.
Gelecek eleştirileri tahmin ederek paylaşıyorum düşüncelerimi fakat bu bir gerçek..
Yani insanlar mağdur oldukları kiracıları çıkarmak için o kadar yöntem geliştiriyorlar ki, her geçen gün şaşkınlıkla izliyorum..
Kiracısı olmayan ev satın alma dönemi başladı, eskiden yüksek kira getirili ev başlıkları varken, şimdi başlıklar “kiracısı olmayan ev” oldu.
Bir değişiklik söz konusu olmaz ise eğer kira artışlarındaki yüzde 25’lik sınır 1 Temmuz’da bitiyor.
Peki bundan sonrası ne olacak ?
Kirada Tavan Fiyat Modeli
Dünya’da kira artışlarının önüne geçmek için uygulanan birçok model var.
Yüzde 25 yasal sınırdan biraz daha mantıklı olduğunu düşündüğüm Hollanda’nın kullandığı tavan fiyat modeli uygulaması var.
Hollanda , ülkede yaşanan konut sıkıntısı ve çok yükselen ev kiralarına müdahale ederek, “tavan fiyat” uygulaması getirmiştir. Hollanda’da, konutlar, “sosyal” ve “özel” olarak ikiye ayrılmaktadır.
Konutun fiyatı, puanlama aracılığı ile belirlenmektedir. Bu kapsamda, konutların “yaşı, oda sayısı, banyosu, mutfağı, enerji verimliliği” ve benzeri kriterlere göre puan verilmektedir.
Puan sisteminde fiyatı 736 avro altında kalan konutlar “sosyal konut” olarak nitelenmekte ve bunların kira bedeli tavanı 1.250 avroya kadar olabilmektedir. Bunların kira artışına yine hükümet karar vermektedir.
Puanlamayı ilgili belediyeler kontrol etmektedir. Puan sisteminde değeri 736 avro üstünde kalan konutlar ise “özel konut” olarak nitelenmekte ve kira bedeli serbestçe belirlenebilmektedir.
Hollanda Yönetimi, bu model ile sosyal devlet anlayışını üstün tutarak, bireylerin sözleşme özgürlüğüne müdahalede bulunmuştur. Böylece düşük ve orta gelir gruplarının korunması amaçlanmıştır.
Türkiye’de bu veya benzeri model çalışır mı? Tartışmaya açık..
1 Temmuz 2023 itibarıyla yeni bir düzenleme yapılmadığı takdirde, kira sözleşmelerindeki artış oranları esas alınacak ve bu kapsamda Borçlar Kanunu Madde 344 uyarınca kira artışlarında “azami sınır”, gerek mesken gerek işyerleri için geçmiş 12 ayın TÜFE ortalaması olacaktır.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
