Ev alabilmek için bir memurun çalışması gereken süre son üç senede üçe katlandı.
Aralık 2019’da 95 metrekare konut almak için bir memurun 62 ay çalışması gerekirken bu süre Haziran 2023’te 170 aya yükseldi.
Banka kredisi ile ev alınması durumunda bu süre çok daha uzun olacak.
Asgari ücretli ve memur emeklisi için ise ev sahibi olmak artık hayalden bile öte. 50 yaşında emekli olan bir memurun ev alabilmek için 74 yaşına kadar tüm maaşını ayırması gerekiyor.
Merkez Bankası’nın son açıkladığı Mayıs 2023 konut birim fiyatına göre 95 metrekare bir evin fiyatı 2 milyon 240 bin TL.
2013 başında bir memur 63 aylık maaşı karşılığında bir ev alabiliyordu. Bu sayı son döneme kadar 65-80 ay arasında değişti.
2020 yılı başında bir memur hala 67 maaş karşılığında bir ev alabiliyordu.
Yavaş yavaş bu süre artsa da Türkiye’nin yeni ekonomik modele geçtiği 2021 sonbaharına kadar hala 100 aydan düşüktü. Yeni ekonomik modelle birlikte Kasım 2021’de bu süre 107 aya yükseldi.
Mayıs 2023’te bir memurun 90-100 metrekare ev satın alabilmesi için 15 seneden daha fazla (184 ay) yemeden içmeden çalışması gerekiyor. En düşük memur maaşı için bu süre biraz daha yüksek.
TCMB verilerine göre 2013 başında en düşük memur emeklisi aylığı alan bir kişinin 95 metrekare konut için 116 maaşını vermesi gerekiyordu. Bu süre Mayıs 2023’te 295 aya kadar yükseldi. Emeklilik yaşı kademeli olarak artıyor. Bu kişi 50 yaşında emekli olsa bile TCMB verilerine göre konut alabilmek için 25 yıllık maaşını ödemesi gerekiyor. Bu da 75 yaşına ulaşması demek.
Asgari ücretle çalışan bir kişinin 2013 başında konut almak için 161 maaş ödemesi gerekirken Mayıs 2023’te bu süre 263 aya yükseldi. 2022 sonunda bu süre 300 ayın üzerine çıkmıştı.
Önceki yıllarda en düşük emekli maaşı asgari ücretten daha yüksek iken emekliler zamanla çok daha geriye düştü.
Mayıs 2013 ile Mayıs 2023 arasında son 10 yıldaki değişime bakıldığında ise ev sahibi olmanın artık sadece emekliler ve asgari ücretliler için değil memurlar için bile hayal haline geldiği ortaya çıkıyor.
Bu 10 yılda memurların ev için ödemesi gereken maaş miktarı 67’den 184’e çıkarken en düşük maaşı alan memur emeklileri için bu süre 122 aydan 295 aya çıktı. Asgari ücret için ise aynı süre 170 aydan 263 aya yükseldi.
TCMB konut fiyat endeksinde yıllık artış oranı 2011 başından 2020 ortasına kadar yüzde 20’yi aşmamıştı.
Haziran 2021’de yüzde 29 olan yıllık konut fiyat artışı Haziran 2022’de yüzde 161’e çıktı.
Eylül 2022’de ise yıllık konut fiyat artış oranı yüzde 189’u gördü. Son açıklanan Mayıs 2023’te ise konut fiyatları son bir yılda yüzde 104 yükseldi.
Öte yandan tüm bu hesaplamalar peşin ödemeye dayanıyor. Bu da pek mümkün değil.
Memurlar ve işçiler konut satın alabilmek için kredi kullanmak zorunda. Bu durumda faiz ödemeleriyle birlikte gerekli maaş miktarı çok daha yüksek olacak.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
