Son zamanlarda sıklıkla duyduğum problem, ev sahiplerinin kiracılara yasal zam oranının üzerinde zam talep etmesi veya tahliyesini istemesi..
Artan kiralar karşısında mevcut kiracısının ödediği rakamı beğenmeyen ev sahipleri yılda bir kez zam yapabileceği halde ikincisini talep etmeye başladı.
Bazı ev sahipleri de zam oranları konusunda kural tanımıyor. Kanuna göre belirlenen zam oranının 2 katını talep edenler de var. Eğer kiracı 5 yılını geçtiyse bu defa ev sahibi ‘kira tespit dava açarım’ tehdidi ile geliyor.
Kira sözleşmesi yenileme döneminde zaten zam yapılan kiracılar ikinci zam talebine ‘hukuksuz’ diyerek itiraz edince, “Talep geri çekilmiş olup 5 yılı dolduran kiracılara kira tespit davası açılacaktır.” tehdidiyle karşı karşıya kalıyor.
Borçlar Kanunu’na göre kiraya zammın sözleşme yenileme ayında ve yılda bir kere zam yapılabilir, yapılacak zam oranın da TÜFE’nin 12 aylık ortalamasını geçemez.
Ev sahibi “5 yıl geçti, senin evinin kirası bölgeye göre düşük kaldı, fazla zam yapıyorum diyemez. Kiracı ile uzlaşma yoksa mülk sahibi kira tespit davası açmak zorunda”
Açıklanan son rakamlara göre bu ay kira artış oranı yüzde 19.60. Ev sahibi bu rakam bölgeye göre az dedi ve dava açtı. Şimdi bu noktada bilirkişi raporu gerek.
Bu raporda emsal kira sözleşmelerine bakılacak. Kiralar 4 bin liraya çıksa da 3 bin, 3 bin 500 lira ödeyen eski kiracılara da dikkate alınarak ortalama rakam belirlenecek. Ortalamanın da 3 bin 500 lira çıktığını düşünelim.
Bu noktada mahkeme ‘hakkaniyet indirimi’ uygular. 10 yılı aşan kiracılarda genelde bu oran yüzde 20, 10 yıl altına da yüzde 10’dur.
Yüzde 10 indirim dahi olsa bu defa kira 3 bin 500’den 3 bin 150’ye düşer. Mülk sahibi 4 bin beklerken 3 bin 150’ye razı olmak durumunda kalır. Hatta daha az da olabilir. Yani çoğunlukla beklendiğini alamaz.
Üstelik karşı tarafın avukatına, kendi avukatına yapacağı ödemeler de var. Ev sahipleri tüm bunları düşünerek yola çıkmalı. Bu davaların istinafla birlikte 2 - 2.5 yıl sürdüğü de unutulmamalı.
Eğer çok büyük farklar varsa tespit davasını öneririm. Mesela işyeri için kiracı 5 bin ödüyor ama bölge ortalaması 30 bin lira ise tespit davası açılabilir.
Daha önceden de belirtmiştim, kiraya veren kiracıyı zorla kendi imkânları ile tahliye etmeye kalkarsa bu hareket Ceza Hukuku anlamında bir suç teşkil eder.
Hayatı ertelemediğiniz bir hafta geçirmeniz dileğiyle..
