Uyku saatinizi erteleyip yatağa geç girdiğiniz günler bu aralar çok sık oluyor mu? Düzenli uyumak gün içinde kendinizi daha iyi ve zinde hissetmenize yardımcı oluyor. Elbette tek faydası bu değil, gece geç uyuduğunuzda tüm metabolizmanız bu durumdan etkileniyor. Öyle ki sirkadiyen ritim yani biyolojik saatiniz düzensiz olduğunda bazı hastalıklara davetiye çıkarıyor olabilirsiniz. Ben de bu yazımda uyku-uyanıklık döngüsü ile ilgili yapılan güncel araştırmalardan bahsetmek istiyorum.
İnsülin direnci riskini artırıyor
Experimental Physiology dergisinde geçtiğimiz günlerde yayınlanan araştırma, uyku uyanıklık döngülerinin metabolik farklılıklara neden olduğunu ve vücudunuzun enerji kaynakları tercihini değiştirdiğini belirtiyor. Araştırmacılar, gece geç saate kadar ayakta olanların, enerji için yağ kullanma yeteneklerinin azaldığını, bu durumun vücutta yağ artışına sebep olabileceğini ve tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabileceğini belirtiyor. Güne erken başlayanların ise fiziksel olarak daha aktif oldukları ve gün boyunca daha hareketsiz olan ve gece geç yatan gruba göre yüksek enerji seviyelerine sahip oldukları önemli sonuçlar arasında. Aynı zamanda güne erken başlayanların hem dinlenme hem de egzersiz sırasında enerji için daha fazla yağ kullandıkları da belirtiliyor. Öte yandan gece geç yatanların insülin direnci riskinin arttığı, kan şekerini düşürmek için daha fazla insüline ihtiyaç duydukları ve vücutlarının enerji kaynağı olarak karbonhidratları yağlara tercih ettikleri bulunmuş. Özetle sabah kuşları ve gece kuşları arasındaki yağ metabolizmasındaki farklılıklar sirkadiyen ritmin insülin metabolizmasını etkileyebileceğini gösteriyor.
Vücudunuz saat kaçı gösteriyor?
The Journal of Clinical Endocrinology&Metabolism dergisinde yayınlanan çalışmada gece az uyuyan, uyku kalitesi düşük bireylerin karaciğer yağlanması açısından en yüksek riske sahip olduğunu daha önceki yazılarımda paylaşmıştım. Uyku kalitesinde orta derecede bir iyileşmenin, karaciğer yağlanması riskinde yüzde 29’luk bir azalmayla ilişkili olduğu da ilgi çekici sonuçlar arasında. Uyku düzeninizi gözden geçirmenizde fayda var. Gün içinde en az altı saat uyumak ve özellikle 23.00-05.00 saatleri arasında uyuyor olmak, sirkadiyen ritim için önemli. Sağlıklı bir sirkadiyen ritim için beslenme de çok önemli. Gün boyunca yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
