Toplumda kemik sağlığı dendiğinde akla ilk gelen önerilerden biri “süt iç” olur. Çocukluktan itibaren öğretilen bu alışkanlık, ne yazık ki bilimsel gelişmeler ışığında sorgulanmaya başlamıştır. Özellikle yetişkinlerde ortaya çıkan kemik ağrılarında, süt içmenin doğrudan bir çözüm olmadığı gibi, bazı durumlarda zararlı bile olabileceği anlaşılmaktadır. Yani artık şu klasik öneriyi yeniden düşünme zamanı: Kemik ağrınız varsa süt içmeyin!
Süt, Gerçekten Kemiklere Faydalı mı?
Süt kalsiyum içerir, bu doğru. Ancak bu, onun otomatik olarak kemik ağrılarına iyi geleceği anlamına gelmez. Birçok araştırma, düzenli süt tüketiminin kemik kırıklarını önlemede sanıldığı kadar etkili olmadığını gösteriyor. Hatta 2014 yılında British Medical Journal’da yayımlanan geniş çaplı bir çalışmada, fazla süt tüketiminin ileri yaşlarda kemik kırığı riskini azaltmadığı, aksine bazı durumlarda artırabileceği vurgulandı. Bunun nedeni, sütle birlikte alınan aşırı miktarda hayvansal proteinin vücutta asidik bir yük oluşturması ve bu yükün dengelenmesi için kemiklerden kalsiyum çekilmesi olasılığıdır.
Yetişkinlikte Laktoz Sorunu Göz Ardı Ediliyor
Bir diğer önemli konu ise laktoz intoleransıdır. Dünya genelinde yetişkinlerin büyük bir kısmı laktozu sindiremez hale gelir. Süt tüketimi bu kişilerde şişkinlik, gaz, karın ağrısı gibi sorunlara yol açar. Bu sindirim sıkıntıları, dolaylı olarak kişinin genel sağlığını olumsuz etkilerken, bağırsakların vitamin ve mineral emilimini de bozabilir. Yani süt içerek fayda sağlamak bir yana, vücuda gereksiz bir yük bindirilmiş olur.
D Vitamini ve Kalsiyum Dengesi Sadece Sütle Sağlanmaz
Kemik ağrısının temel nedenlerinden biri D vitamini eksikliğidir. Ancak D vitamini sütte doğal olarak çok az bulunur. Piyasadaki bazı sütler bu vitaminle zenginleştirilmiş olabilir; ancak bu miktarlar genellikle yetersizdir. Üstelik, D vitamini yağda çözünür bir vitamindir ve emilimi için yağlı besinlerle birlikte alınması gerekir. Bu da sütü ideal bir kaynak olmaktan uzaklaştırır.
Ayrıca kalsiyumun kemiklere ulaşabilmesi için sadece süt içmek yetmez; magnezyum, K2 vitamini, çinko gibi yardımcı elementlerin de yeterince alınması gerekir. Sadece süt içerek bu dengeli kombinasyon sağlanamaz. Bu yüzden kemik ağrısı gibi ciddi bir belirti görüldüğünde, sütün bu durumu çözeceğine inanmak ciddi bir yanılgıdır.
Bitkisel Alternatifler Daha Güvenli ve Etkili Olabilir
Süt tüketmeden de güçlü kemiklere sahip olmak mümkündür. Badem, tahin, susam, brokoli, ıspanak, kara lahana gibi besinler kalsiyum açısından oldukça zengindir. Ayrıca güneş ışığı, D vitamini sentezi için en etkili kaynaktır. Bu doğal ve bitkisel kaynaklar hem kemik sağlığını destekler hem de sindirim sistemine zarar vermez. Ayrıca osteoporoz gibi hastalıklarda düzenli egzersiz, sigara ve alkolü bırakmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri sütün çok ötesinde etkiler sağlar.