Bitki tohumlarında yer alan ve eşi benzeri bulunmayan bir doğal madde olarak ifade edilen fitik asit, sağlık konusunda çeşitli etkilere sahip olmasıyla bilinmektedir. Özellikle de mineral emilimi konusundaki etkileri ile dikkat çeken bu madde, kalsiyum, demir ve çinko gibi vücut için gerekli olan maddelerin emilimini bozabilmekte ve mineral eksikliğine neden alabilmektedir. Ancak tüm bu yan etkilerine rağmen yine sağlık konusunda bazı faydalar da sağlayan fitik asit, dost ve düşman olan besleyicilere bir örnek olarak gösterilebilmektedir.
Fitik Asit Nedir?
Fitik asit, genellikle anti – besleyici olarak ifade edilen ve bitkilerin tohumlarında yer alan doğal bir bileşendir. Çoğunlukla antioksidan özelliği nedeniyle ticari alanlarda koruyucu madde olarak kullanılan fitik asit, tohumlarda fosfor ana depolama birimi olarak faaliyet göstermektedir.
Fitik asitin beslenmeye etkisi oldukça büyük olurken, en önemli etkisi ise mineral emilimini engelliyor olmasıdır. Sağlıklı beslenmenin aksine olumsuz etkilere neden olabilen bu madde, aynı zamanda çeşitli konularda fayda da sağlayabilmektedir. Bu nedenle de fitik asitin beslenmeye etkisi oldukça karışık bir konudur.
Besinlerdeki Fitik Asit
Fitik asit içeren besinler genellikle bitki kaynaklı besinlerdir. Baklagiller, fıstık ve yenilebilir tohumlar fitik asit içeren besinlere birer örnek olarak gösterilebilirken, aslında günümüzde hemen hemen herkesin tüketmiş olduğu bir madde olarak da ifade edilebilmektedir.
Fitik asidi en fazla içeren besinlerin başında tahıllar, yağlı tohumlar, baklagiller ve sert kabuklu yemişler gelir. Bütün bu besinler, günümüzde hemen herkesin günlük beslenme düzeninde yer alan besinlerdendir. Üstelik bu gıdaların sağlık açısından sağladığı faydalar da son derece fazladır.
Fitik asitin beslenme üzerindeki etkilerinden bahsetmek gerekirse; demir, çinko ve kalsiyum gibi minerallerin emilimini azaltan bu madde, yalnızca tek öğün için bu etkiyi göstermektedir. Örneğin; iki öğün arasında fıstık atıştıran kişinin sonraki öğününden alacağı demir ya da kalsiyum değil, fıstıktan aldığı minerallerin emilimi azalmakta ya da engellenmektedir.
Fitik Asit Faydaları Nelerdir?
Sağlıklı beslenme konusunda farklı etkiler gösterebilen fitrik asit, olumuz etkiler gösterebildiği kadar olumlu etkiler de gösterebilmektedir. Bu maddenin sağlığa olan faydalarına bazılarına örnek göstermek gerekirse; antioksidan özelliğinin yanı sıra böbrek taşı ve kansere karşı koruyucu bir etki gösterebilen bu madde, ayrıca kolon kanseri riskini de büyük ölçüde düşürebilmektedir.
Fitik asidin faydaları arasında en dikkat çekenlerden biri kansere karşı gösterdiği etkisidir. Bu alanda yapılan bilimsel araştırmalar, bu bileşenin bazı kanser hücrelerinin gelişime ihtimalini azalttığını gösterir. Özellikle de kolon kanserine karşı, başka bir deyişle bağırsak kanseri karşısında önemli bir etki gösterdiği bilinirken, bağırsaktaki oksidatif stresin hücrelere zarar vermesini engellemektedir.
