Obezite, günümüze gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin yanı sıra ekonomik durumu çok iyi olmayan ülkelerde dahil olmak üzere birçok ülke için önemli bir sağlık sorunudur.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tanımına göre “Yağ miktarının adipoz dokuda sağlığı bozacak şekilde birikimi” olarak tanımlamaktadır. Obezite aşırı yağ dokusu birikimi ve yağ hücre boyutunun genişlemesi veya yağ hücre sayısının artması ya da her ikisinin kombinasyonu olması gibi çok nedenli bir hastalıktır.
Obezite, hipertansiyon, dislipidemi(kolesterol), tip 2 diyabet, kalp yetmezliği, inme ve koroner kalp hastalığı mortalite ile doğrudan ilişkilidir. Aşırı yağ kütlesi ile insülin direnci arasında yapılan birçok çalışma ile net olarak bağlantılı olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle ağırlık artışının TİP 2 Diyabet ile doğrudan ilişkisi vardır.
Obezite oluşumu genetik, yetersiz fiziksel aktivite, inflamasyon, ilaç kullanımı uyku, stres, sırkadiyan ritim, bağırsak mikroflorası gibi sayabileceğim birçok faktör bağlıdır. Fakat en önemli faktörlerden biri genetik yapıdır. Ebeveynlerden bir tanesi obez seviyesinde ise doğan çocuğun obez olma ihtimali %40 iken ebeveynlerin ikisinde de obez seviyesi gözlemlenirse bu oran % 80 ‘e kadar çıkmaktadır.
BEDEN KİTLE İNDEKSİ
Herkesin vücut yapısı farklıdır. Bu yüzden, ideal kilo diye tek bir değer yoktur. Ancak ideal kilo aralığınızı tayin etmeniz mümkün. Fazla kilolu olup olmadığınızı anlamanız için boyunuzu ve kilonuzu bilmeniz yeterli. Boyunuza ve kilonuza göre belirlenebilecek, vücut kitle indeksi denilen bir hesaplama yöntemi var. Vücut kitle indeksi değerinizi bulmak için; kilonuzu, metre cinsinden boyunuzun karesine bölmeniz gerekiyor.
Bu hesaplamaya göre; 25-29.9 arasında çıkan değerler fazla kilolu olduğunuzu gösterir. Fazla kilolu olmak obeziteye neden olabileceği için risklidir. Ayrıca fazla kilolar, sağlığınız açısından da çeşitli riskler teşkil eder. Vücut kitle indeksi değerinizin 30’un üzerinde olması ise obeziteye işaret eder. Obezite pek çok hastalık açısından riskin artması demektir. Her iki durumda da ideal kilonuza yaklaşmak için mutlaka hekiminizden destek almalısınız.
BEL ÇEVRESİ ÖLÇÜMÜ
Vücut kitle indeksi, en yaygın kullanılan değerlendirme yöntemi olsa da karın bölgesindeki yağlanmayı tam olarak göstermez. Özellikle sporcu ve kas dokusu gelişmiş kişilerde yüksek vücut kitle indeksi değerleri olmasına rağmen yağ dokusu artmamış olabilir. Öte yandan zayıf, çelimsiz gibi gözüken kişilerde yağ dokusu fazla olabilir. Bu kişiler sağlık açısından risk taşımalarına rağmen gözden kaçabilir. Bu nedenlerle obezitenin tespiti için tek başına vücut kitle indeksi değerlerini değil, aynı zamanda bel çevresi ölçümlerini de kullanmak gereklidir.
Bel çevresi ölçümünde değerler kadın ve erkekler için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Kadınlarda bel çevresi ölçüsü 80 cm’in üzerindeyse fazla kilolu, 88 cm’in üzerindeyse obeziteli olarak tanımlanmaktadır. Erkeklerde ise 90 cm’in üzerindeyse fazla kilolu, 102 cm’in üzerindeyse obeziteli olarak tanımlanmaktadır.
