07 Mart, UÇK- Ushtria Çlirimtare e Kosovës (Kosova Kurtuluş Ordusu) kurucularından Âdem Jashari (Yaşari)’nin (Prekaz, 1955-1998), Sırplar tarafından şehit edilmesinin yıldönümüdür. "UÇK Destanı" olarak bilinen ve aralarında Âdem Jashari'nin de bulunduğu aynı aileden 56 kişinin katledildiği “Prekaz Katliamı” şehitleri için Kosova'nın yanı sıra Arnavutluk ve Kuzey Makedonya'da her 07 Mart’ta anma törenleri düzenlenir.
Osmanlı sonrasında Sırbistan tarafından işgal edilen Kosova'nın Drenica Bölgesi, Sırplar tarafından yaklaşık yüz yıl boyunca çeşitli zulümlere maruz kaldı. Yugoslavya’nın işgaline direnen bölge Arnavutları, Sırplar açısından her zaman “düşman hedef” olarak görüldü.
Şehit Âdem Jashari; Kosova’nın Drenica Bölgesi, Skenderaj İli, Prekaz Köyü’nde 28 Kasım 1955'te doğdu. Yugoslavya'nın dağılmaya başlamasıyla Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç önderliğinde yükselen Sırp milliyetçiliğine karşı direnmek amacıyla Zahir Pajaziti (Beyazıt) ve arkadaşlarıyla UÇK'yı kurdu. Müslüman Arnavutların bağımsızlık mücadelesinde ön saflarda yer alan Âdem Jashari, UÇK'nın Drenica Bölge Komutanıydı.
Sırp atasözüdür, “Od Jadrana do Irana nece biti Muslimana.” (Adriyatik’ten İran’a kadar Müslüman kalmayacak) İslam dinine düşmanlık eden Sırbistan, Bosna’nın ardından Müslüman Arnavutların ülkesi Kosova’ya yöneldi. Dönemin Sırp generali Nebojsa Pavkovic, Prekaz Katliamına ilişkin yaptığı açıklamada, utanmadan: "Tanınmış bir suçluya karşı normal bir polis operasyonuydu." İfadelerini kullanmıştı. Prekaz Katliamı için utanmazca söylenen “normal polis operasyonu” ifadesi bile, katil Sırpların gerçek yüzünü göstermeye yeter.
Kuşatma altındaki Jashari ailesinin evinde öldürülen çocukların kanı unutulmaz. Allah makamlarını yüceltsin, ruhlarına rahmet olsun.
1. Hidajete Jashari (10) Rifat Jashari’nin kızı
2. Valdete Jashari (15), Rifat Jashari’nin kızı
3. Igball Jashari (13), Rifat Jashari’nin oğlu
4. Igballe Jashari (11), Rifat Jashari’nin kızı
5. Afete Jashari (17), Hamëz Jashari’nin kızı
6. Besim Jashari (16), Hamëz Jashari’nin oğlu
7. Lirie Jashari (15), Hamëz Jashari’nin kızı
8. Blerim Jashari (12), Hamëz Jashari’nin oğlu
9. Fatime Jashari (9), Hamëz Jashari’nin kızı
10. Blerinë Jashari (7), Hamëz Jashari’nin kızı
11. Fitim Jashari (17), Âdem Jashari’nin oğlu
12. Kushtrim Jashari (13), Âdem Jashari’nin oğlu
*
Sırbistan, işgal ettiği Kosova’da Arnavut halkına karşı sistematik katliamlara 1998’de başladı. Sırp ordusu ve Çetnik saldırılarıyla 15.000 Arnavut öldürüldü. Ülke nüfusunun yarısından çoğu evlerini terk ederek Makedonya ve Arnavutluk’a göç etmek zorunda kaldı. 1998-1999 Kosova Savaşı'nda Prekaz, Qirez, Likoshan, Reçak, köylerinde Sırplar tarafından birçok savaş suçu işlendi. Savaşın gidişatını değiştiren olay, Âdem Jashari'nin de aralarında bulunduğu aileden 56 kişinin öldürülmesiyle oldu.
NATO'nun eski Yugoslavya'ya yönelik hava saldırısı harekâtıyla son bulan Kosova Savaşı'nda, (24 Mart -10 Haziran 1999) Sırbistan askeri hedefleri bombalanmıştı. Türkiye’nin 10 adet F-16 uçağıyla destek verdiği harekâta Yunanistan hariç tüm NATO üyeleri katılmıştı. Sırbistan'ın resmen Kosova’yı terk etmesi üzerine 17 Şubat 2008'de tek taraflı olarak Kosova Cumhuriyeti ilan edildi. Türkiye’nin derhal tanıdığı yeni cumhuriyet olan Kosova'nın bağımsızlığını şu ana kadar 117 ülke tanıdı.
*
Şehit Âdem Jashari, Arnavutlar ve bağımsız Kosova’nın en önemli sembollerinden biri oldu. Kosova'nın ilk Cumhurbaşkanı İbrahim Rugova tarafından Âdem Jashari'ye "Kosova'nın Kahramanı" unvanı verildi. Priştine Uluslararası Havalimanına, millî kahramanı ilan edilen Âdem Yaşari’nin adı konuldu. Adeta harabeye çevrilen Jashari ailesinin evi koruma altına alınarak “Savaş Hatırası Evi”ne dönüştürüldü. Evin hemen karşısında katliamda hayatını kaybeden Âdem Jashari ve ailesinin gömülü olduğu şehitlik bulunuyor. Prekaz köyünde ayrıca Jashari ailesinin eşyalarının da sergilendiği bir müze var. Türkiye’den Kosova’ya giden resmi heyetlerin muhakkak Prekaz Köyü’nü ziyaret etmelerini tavsiye ederim. Türklerin Prekaz’ı ziyaret etmesi Müslüman Arnavutlara saygının işaretidir. Diplomasi açısından değerlidir.
*
Prekaz Katliamı saldırısı sonrasında geride kalan Jashari Ailesi üyeleri:
Shaban oğlu Rifat Jashari (Almanya’da bulunuyordu)
Rifat oğlu Murat Jashari ( Almanya’da bulunuyordu)
Hamëz oğlu Bekim Jashari ( Almanya’da bulunuyordu)
Âdem oğlu Lulzim Jashari (Almanya’da bulunuyordu)
Rifat oğlu Bashkim Jashari (yaralı olarak saldırıdan sağ kurtuldu)
Hamëz kızı Besartë Jashari (bebek- saldırıdan sağ kurtuldu)
Rifat kızı İlirjanë Jashari (Dayısının evinde bulunuyordu)
Rifat oğlu Fazli Jashari (Dayısının evinde bulunuyordu)
Âdem kızı Shqipe Jashari (Dayısının evinde bulunuyordu)
Âdem kızı Marigonë Jashari (Dayısının evinde bulunuyordu.)
Jashari Ailesinden geriye toplam 6 erkek 4 kız çocuğu sağ kaldı. Ölenlere rahmet, geride kalan aileye hayırlı ömürler dilerim.
*
Şu anda (FSK- Forcës së Sigurisë së Kosovës) Kosova Güvenlik Kuvveti komutanı olan 1977 Prekaz doğumlu Korgeneral Bashkim Jashari aynı zamanda Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani ve Başbakan Albin Kurti’nin askeri baş danışmanı. Bashkim Jashari ismi görevi açısından Kosova Arnavutları için onur verici sembolik bir değerdir.
Bendeniz için Prekaz Köyü’nün anlamı çok derin. Atalarım, annem, dayılarım, teyzelerim Prekaz Köyü’nde doğdular. Dedem Zejn Prekazi ve geniş sülalesinin yüzyıllar boyu yaşadığı Prekaz Köyü ailemizin köyü. Bağımsızlığın sembolü Prekaz Köyü şehitlerine, Âdem Jashari, Hamëz (Hamza) Jashari ve tüm Kosova şehitlerine Allah’tan rahmet diliyorum.
