Bruksizm; dişlerin aşırı sıkılması veya gıcırdatılması ile karakterize bir kas hastalığıdır. Dişlerde aşınma, dişleri koruyan çevre dokularda hasar, baş-boyun çevresi kaslarında inflamasyon ile sonuçlanabilen çiğneme kaslarının para-fonksiyonel aktivitesi olarak da ifade edebiliriz. Bruksizm çiğneme kasları üzerindeki en zararlı parafonksiyonel alışkanlıktır. Diş sıkma esnasında oluşan kuvvetler normal çiğneme esnasında uygulanan kuvvetlerin 3-4 katıdır. Normal bir bireyde çiğneme sırasındaki ısırma kuvveti yaklaşık 27 kg, maksimum istemli ısırma kuvveti ise 70 kg’dır. Diş sıkma esnasında bu kuvvet 440 kg’ı bulmaktadır. Bu durum dişler üzerindeki baskıyı artırtmakta; dişlerin çiğneme yüzlerinde aşınma, dişlerde hareketlilik, sıcak-soğuk hassasiyeti, çiğneme kaslarında hipertrofi (kasın hacimsel olarak büyümesi) gibi olumsuz sonuçlar doğurmaktadır.
Bruksist hastalar yüz ağrılarıyla özellikle çene eklemi ve yanak bölgesindeki yoğun ağrı ile diş hekimlerine başvururlar. Bruksizm genellikle stres, kaygı vb duygu bozukluklarından kaynaklanır. Uyku ve uyanıklık durumu fark etmeksizin görülebilir.
Bruksizm tanısı için şu sorulara cevap verilmesi gerekir.
• Gün içerisinde dişlerinizi sıktığınızı ya da gıcırdattığınızı fark ediyor musunuz?
• Gece uykusunda size diş gıcırdattığınızı söylediler mi?
• Uyandığınızda çenenizde yorgunluk hissi oluyor mu?
• Uyandığınızda baş ağrınız oluyor mu?
Bruksizm Tedavisinde BOTOKS Uygulamaları
Botulinum toksini yani botoks, Clostridium botulinum isimli bir bakterinin nörotoksininden elde edilir. Kasa enjekte edildiğinde kas kimyasal uyaranlara cevap vermemeye başlar ve kas paraliz olmuş diyebiliriz. Yani kasların hareket yeteneği azalmıştır.
Botoks uygulamasıyla, 2-3 gün içinde kasın blokajı gerçekleşir ve etki 2 aydan 6 aya kadar sürer. Kas fonksiyonunun geri dönmesi genellikle sinir uçlarının yenilenmesi ile olur. Toksinin sağladığı sinir blokajı kaslardaki iletimi azaltması sebebiyle bruksizm tedavisinde de botoks kullanılır.
Bruksizm tedavisinde, çiğneme kaslarının aktivitesine bağlı olarak birkaç seans botoks uygulaması yeterli olmaktadır. Ağrılı bir işlem değildir. Botoks öncesi buz ya da topikal kremler harici uygulanabilir. Hızlı sonuç alınan bir tedavi şeklidir.
Gece plağı olarak adlandırılan kişiye özel yapılmış şeffaf plak ile birlikte kullanıldığında hem tedaviye hem korumaya yönelik etkin sonuçlar verebilir.