Yetkililer, petrol tankerinin bir zamanlar Tahran ile Washington arasında yaşanan büyük bir krizin merkezinde yer aldığını ve bu el koymanın Ortadoğu su yollarındaki gerilimi daha da tırmandırdığını söyledi.
Gemi bir zamanlar Suez Rajan olarak biliniyordu ve ABD Adalet Bakanlığı'nın gemideki 1 milyon varil İran ham petrolüne el koymasına neden olan yıllarca süren bir anlaşmazlığa karışmıştı.
Gemiye el konulması aynı zamanda Yemen'deki İran destekli Husi isyancıların Kızıldeniz'deki deniz taşımacılığına yönelik, aralarında Salı günü geç saatlerde fırlatılan insansız hava araçları ve füzelerin de bulunduğu, haftalardır süren saldırılarının ardından geldi. Bu durum, özellikle Çarşamba günü BM Güvenlik Konseyi'nde Husileri kınayan bir oylama yapılmasının ve Amerikalı ve İngiliz yetkililerin saldırıların olası sonuçları konusunda uyarıda bulunmasının ardından, hayati önem taşıyan su yolunda devriye gezen ABD öncülüğündeki güçlerin olası misilleme saldırıları riskini arttırdı.
IRNA doğruladı
İran'ın devlet haber ajansı IRNA, silahlı adamların gemiye çıkmasından saatler sonra Perşembe günü öğleden sonra geç saatlerde geçtiği kısa bir haberde geminin ele geçirildiğini doğruladı. IRNA el koyma işleminin bir mahkeme emri sonucunda gerçekleştiğini belirtti ancak ayrıntı vermedi.
Orta Doğu'daki denizcilere uyarılarda bulunan İngiliz ordusuna bağlı İngiltere Deniz Ticareti Operasyonları, Perşembe günkü el koymanın sabah erken saatlerde, Umman ve İran arasındaki sularda, Basra Körfezi'nin dar ağzı olan ve tüm petrol ticaretinin beşte birinin geçtiği Hürmüz Boğazı'na girip çıkan gemilerin geçiş yaptığı bir bölgede başladığını açıkladı.
İngiltere ordusu tarafından yönetilen grup, geminin güvenlik müdüründen gemi kaptanıyla birlikte "telefonda bilinmeyen sesler" duyduğuna dair bir rapor aldığını açıkladı. Gemiyle temas kurma çabalarının başarısız olduğunu ve gemiye çıkan kişilerin "siyah maskeli, askeri tarzda üniformalar" giydikleri belirtildi.
Özel güvenlik firması Ambrey, petrol tankeri St Nikolas olarak tanımladığı gemiye "dört ila beş silahlı kişinin" bindiğini söyledi. Adamların gemiye çıkarken güvenlik kameralarını kapattıklarını söyledi.
İran limanına yöneldi
Tanker Irak'ın Basra kenti açıklarında TÜPRAŞ için Aliağa'ya ham petrol yüklüyordu. Uydu takip verileri son olarak Marshall Adaları bandıralı tankerin dönerek İran'daki Bandar-e Jask limanına yöneldiğini gösteriyor.
Nikolas daha önce Yunan denizcilik şirketi Empire Navigation'a bağlı Suez Rajan olarak adlandırılmıştı. Atina merkezli Empire Navigation, 18 Filipinli ve bir Yunan vatandaşından oluşan mürettebatı bulunan gemiyle irtibatı kaybettiğini kabul etti. Şirket konuyla ilgili ayrıntılı bilgi vermedi.
Dikkatler Şubat 2022'de Nükleer İran'a Karşı Birlik grubunun tankerin İran'ın Basra Körfezi'ndeki ana petrol dağıtım terminali olan Hargh Adası'ndan petrol taşıdığından şüphelendiğini açıklamasıyla Suez Rajan üzerinde yoğunlaşmaya başladı.
Gemi aylarca Singapur'un kuzeydoğu kıyısı açıklarında Güney Çin Denizi'nde bekledikten sonra hiçbir açıklama yapmadan aniden Teksas kıyılarına doğru yola çıktı. Gemi Ağustos ayında yükünü başka bir tankere boşalttı ve bu tanker de Adalet Bakanlığı'nın emri doğrultusunda petrolünü Houston'da bıraktı.
Eylül ayında Empire Navigation, yaptırım uygulanan İran ham petrolünü kaçırmaktan suçlu bulunmuş ve tankerin karıştığı bir dava nedeniyle 2,4 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etmişti.
İran misilleme yapmıştı
Suez Rajan adlı geminin Amerika'ya doğru yola çıkmasının ardından İran Hürmüz Boğazı yakınlarında iki tankere el koymuş, bunlardan biri ABD'li büyük petrol şirketi Chevron Corp. için yük taşıyordu. Temmuz ayında Devrim Muhafızları'nın deniz kuvvetlerindeki en üst düzey komutanı Suez Rajan'ı boşaltanlara karşı daha fazla eylem tehdidinde bulundu ve devlet medyası son el koymaları kargonun akıbetiyle ilişkilendirdi.
İran'ın nükleer anlaşmasının çökmesinden bu yana, boğaz çevresindeki sularda İran tarafından bir dizi gemiye el konulmasının yanı sıra Deniz Kuvvetleri'nin Tahran'ı suçladığı gemileri hedef alan saldırılar da yaşandı. İran ve Deniz Kuvvetleri de su yolunda bir dizi gergin karşılaşma yaşadı, ancak son zamanlarda dikkatler Husilerin Kızıldeniz'deki gemilere yönelik saldırılarına odaklanmış durumda.
ABD ve müttefikleri de 2019'dan bu yana İran'ın petrol kargolarına el koyuyor. Bu durum Ortadoğu'da İran’a atfedilen bir dizi saldırının yanı sıra İran askeri ve paramiliter güçlerinin küresel deniz taşımacılığını tehdit eden gemi ele geçirmelerine yol açtı.
Husiler saldırılarının İsrail'in Gazze Şeridi'nde Hamas'a karşı yürüttüğü savaşta Filistinlilerin çektiği acıları durdurmayı amaçladığını söylüyor. Ancak isyancılar giderek artan bir şekilde İsrail ile zayıf bağları olan ya da hiç bağı olmayan gemileri hedef alıyor.
// HABER MERKEZİ
