Paşalar Kalesi, MS 5-6. yüzyıla dayanan köklü bir tarihî mirasa sahip. Bursa Kültür ve Turizm Vakfı Kurulu'nun 7458 sayılı kararıyla tescillenmiş olan kale, 30 Nisan 1999 tarihinde resmi olarak koruma altına alındı. Mülkiyeti Hazine ve Orman'a ait olan bu kale, askerî amaçlarla kullanılmış ve 3. derece tescil aldı.
Yapı ve Mimari
Paşalar Kalesi'nin yapısal özellikleri, ziyaretçilere tarihî bir zenginlik sunar. Kale, sarp bir tepe üzerinde yer alır ve kuzeybatı ve güney yönlerindeki sur duvarları kısmen korunmuştur. Duvarlarında iri kesme taşlar kullanılarak inşa edilmiş olan kalede, Geç Roma Dönemi'ne ait mezar stelleri, sunak parçaları ve mimari detaylar bulunur. Üç adet kuleyi andıran çıkıntılar, kaleye karakteristik bir görünüm kazandırırken, iç kısımlarda tuğla kemerler ve mimari kalıntılar da göze çarpar.
Paşalar Kalesi'ni keşfetmek için Pamukova'daki Paşalar Köyü'ne doğru yol alabilirsiniz. Kale, tarihî dokusunu koruyarak ziyaretçilerini ağırlamaya hazırdır. Kaledeki kaçak kazı çukurlarından korunmuş olsa da, tarihin büyüsü hala hissedilebilir.