Son zamanlarda gittikçe önem kazanan ve özel sektörde, kamuda ve akademik kadrolara başvurularda neredeyse zorunlu hale gelen yüksek lisans eğitimine talep gün geçtikçe artıyor.
Üniversitelerin 4 yıllık lisans programlarının tamamlanmasının ardından, uzmanlığa dayalı 2 yıllık bir eğitim olarak verilen yüksek lisansa adaylar lisans not ortalaması, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) puanı, yabancı dil puanı (Yabancı Dil Sınavı-YDS veya Yükseköğretim Kurumları Yabancı Dil Sınavı-YÖKDİL) ve mülakat puanı kriterlerine göre değerlendirilerek kabul ediliyor. Tezli ve tezsiz olmak üzere iki farklı şekilde yapılabilen yüksek lisans programlarında öğrenciler eğitim aldıkları branştaki uzmanlık dersleri dışında, alana ilişkin bir bilimsel araştırma tezi veya proje hazırlayarak mezun oluyor.
Yüksek Lisans Başvuru Şartları Nelerdir?
Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) “Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği” kapsamında belirlemiş olduğu yüksek lisans eğitimine başvuru şartları ise şöyle;
Yüksek lisans programına başvurabilmek için adayların, lisans diplomasına ve başvurduğu puan türünde yükseköğretim kurumu senatosu tarafından belirlenecek 55 puandan az olmamak üzere Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) puanına sahip olmaları gerekir. Ancak güzel sanatlar fakültelerinin ve konservatuvarın enstitülerdeki anabilim ve anasanat dallarına öğrenci kabulünde ALES puanı aranmamaktadır.
Tezsiz yüksek lisans programlarına öğrenci kabulünde, yükseköğretim kurumları ALES puanı aramayabilir, ALES puanı istenildiği takdirde taban puan senatolar tarafından belirlenir.
Mezun durumda olan/olabilecek adayların başvurusuna ilişkin esaslar, ALES puanının %50’den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı ve lisansüstü eğitim-öğretime öğrenci kabulüne dair diğer hususlar senato tarafından belirlenir.
Yükseköğretim kurumları yüksek lisans programlarına yalnız ALES puanı ile de öğrenci kabul edebileceği gibi ALES puanına ek olarak lisans not ortalaması, yazılı olarak yapılacak bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat sonucunu da değerlendirmeye alabilir.
Detaylı bilgi için; YÖK Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği
Tezli ve Tezsiz Yüksek Lisans Arasındaki Fark Nedir?
Tezli yüksek lisans programında eğitim alan bir öğrenci, bilimsel bir araştırma sonucu hazırladığı tezini jüri önünde sözlü olarak savunur. Tezli yüksek lisans programı toplam yirmi bir krediden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir seminer dersi ve tez çalışmasından oluşur. Seminer dersi ve tez çalışması kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir.
Tezsiz yüksek lisans programı, öğrenciye mesleki konularda bilgi kazandırarak mevcut bilginin uygulamada nasıl kullanılacağını gösterir. Tezsiz yüksek lisans programı toplam otuz krediden az olmamak kaydıyla en az on ders ile dönem projesi dersinden oluşur. Öğrenci dönem projesini yazılı proje ve/veya rapor olarak vermek zorundadır. Dönem projesi dersi kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir.
Tezli ve Tezsiz Yüksek Lisans Eğitim Süreleri
Tezli yüksek lisans programının süresi bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın dört yarıyıl olup, program en çok altı yarıyılda tamamlanır.
Tezsiz yüksek lisans programını tamamlama süresi, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın en az iki yarıyıl, en çok üç yarıyıldır.
SAÜ’de Yüksek Lisans Nasıl Yapılır?
Sakarya Üniversitesi (SAÜ), 6 enstitüsü ile (Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, İşletme Enstitüsü, Orta Doğu Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü), 77 anabilim 2 anasanat dalında tezli, tezsiz ve uzaktan eğitim olmak üzere yüksek lisans eğitimi veriyor.
Yukarıda belirtilen YÖK’ün belirlediği genel şartlara ek olarak SAÜ yüksek lisans programlarına başvuru şartları programın bağlı bulunduğu enstitülerce belirlenmektedir.
Tezli yüksek lisans programına başvuran adayların sınav ve başarı oranlarının ortalamasından oluşan tek bir puan hesaplanır. Tavan puandan başlanılarak en yüksekten en düşüğe doğru puan sıralaması yapılır. Enstitü tarafından ilan edilen kontenjan sayısı kadar asil ve yedek aday belirlenir ve enstitü internet sayfasında ilan edilir. İlan edilen asil adaylardan kayıt yaptırmayanların yerine ilan edilen gün ve saate kadar belirlenen yedek listesinden kontenjan tamamlanana kadar başarı sıralaması baz alınarak, kontenjan tamamlanana kadar yedek adaylardan kayıt alınır. Tezsiz yüksek lisans programlarına öğrenci alımı ise lisans mezuniyet not ortalamasına göre en yüksekten en düşüğe göre sıralanır ve kontenjan sayısı kadar asil ve yedek adaylar seçilir.
