Küresel Ekonomi ve Ticaret Savaşlarının Etkileri: ABD'nin Tarife Kararları ve Küresel Piyasalar
ABD Başkanı Donald Trump’ın ekonomi ve ticaret politikaları, küresel ticaretin belirsizliğe sürüklenmesine neden olmaya devam ediyor. Özellikle otomobil endüstrisine yönelik yeni tarifeler, dünya genelinde birçok ülkeden tepki toplarken, Avrupa Birliği (AB), ABD’nin ithal otomobillere yönelik tarife artışı karşısında önlemler almak için hazırlık yapıyor. Bu tür kararlar, küresel piyasalarda risk algısını artırarak belirsizliği pekiştiriyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamaları, piyasalarda büyük bir ilgiyle takip ediliyor. Boston Fed Başkanı Susan Collins, Trump yönetiminin tarifelerinin ABD'deki enflasyonu artıracağını ancak bu etkinin ne kadar kalıcı olacağına dair belirsizliklerin sürdüğünü belirtti. Collins, kısa vadede gümrük vergilerinin enflasyonu artırmasının kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Öte yandan, Richmond Fed Başkanı Tom Barkin, ithal otomobillere getirilen verginin tüm yükünün tüketicilere yansımayabileceğini, fakat şirketlerin fiyatlandırma ve kar marjları konusunda zor kararlar almak zorunda kalacağını ifade etti.
Fed’in faiz indirimine gitmesi beklentisi güçleniyor. Para piyasalarında, Fed’in Temmuz ayında faiz indirimine gitme olasılığı yüzde 86’ya yükselmişken, 2025 yılı genelinde ise toplam iki faiz indirimi yapılacağı öngörülüyor. Bu beklentiler, yatırımcıların enflasyon ve ekonomik büyüme konusunda daha temkinli olmalarına neden oluyor.
Makroekonomik veriler de küresel piyasalarda dikkatle izleniyor. ABD ekonomisi, 2024'ün dördüncü çeyreğinde yüzde 2,4 oranında büyüyerek tahminlerin üzerinde bir performans sergiledi. Aynı dönemde kişisel tüketim harcamalarındaki artış yüzde 2,4 oldu. Ancak, çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi, daha önceki çeyreğe göre daha düşük bir artış göstererek yüzde 2,6 olarak revize edildi.
ABD'nin tahvil faizleri dün yükselerek yüzde 4,40 seviyesine kadar tırmandı, ancak bugün yüzde 4,35 seviyelerinde denge bulmuş durumda. Altın fiyatları, dün 3.077 dolara kadar çıkarak rekor seviyeye ulaşmasının ardından şu anda 3.074 dolarda işlem görüyor. Dolar endeksi ise yüzde 0,1 artarak 104,4 seviyelerinde yer alıyor.
Avrupa borsalarında, Trump’ın otomobil tarifelerine ilişkin belirsizlikler, satış baskılarını artırdı. İtalya hariç, tüm Avrupa borsaları negatif bir seyir izlerken, Rusya-Ukrayna Savaşı ve yaptırımların bölgedeki piyasalar üzerindeki etkileri de dikkatle izleniyor. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna’ya mali ve askeri yardım sağlanmaya devam edileceğini ve Rusya’ya yönelik yaptırımların süreceğini açıkladı.
Asya borsaları da benzer şekilde satış ağırlıklı bir seyir izledi. Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, ABD'nin otomobil tarifelerinin Japon ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler yaratacağına dikkat çekerek, sektörel istihdamı koruma sözü verdi. Japonya Merkez Bankası (BoJ), ülkenin ekonomisinin kademeli olarak toparlandığını ancak dış faktörlerin etkilerinin yakından izlendiğini vurguladı.
Yurt içinde ise Borsa İstanbul’da satış baskısı etkili oldu. BIST 100 endeksi, yüzde 0,38 değer kaybederek 9.612,84 puandan kapandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), enflasyonun yükselmesini engellemek amacıyla proaktif önlemler almayı sürdüreceğini açıkladı. Ayrıca, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Barclays Bank PLC’nin Türkiye’de yeni bir aracı kurum kurma iznini verdi.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 değer kaybederek 37,9560’tan kapanırken, bugüne yüzde 0,2’lik bir artışla 38,0170 seviyesinden işlem görmeye başladı.
Analistler, bugün açıklanacak ekonomik güven endeksi, ABD’de kişisel tüketim harcamaları (PCE) ve Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi verilerinin, piyasaların yönü üzerinde belirleyici olacağına dikkat çekiyor. Teknik olarak, BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 puan seviyelerinin destek, 9.750 ve 9.850 seviyelerinin ise direnç olarak öne çıktığı belirtiliyor.
