ABD Başkanı Donald Trump'ın uyguladığı korumacı ticaret politikaları, küresel ekonomide belirsizlik yaratmaya devam ediyor. Küresel ticaret savaşlarının tırmanmasıyla birlikte, geçtiğimiz günlerde ABD'nin Çin'e yönelik yeni tarife açıklamaları piyasalarda büyük bir etki yarattı. Çin, ABD'nin ithal ürünlere getirdiği yüzde 34'lük gümrük vergisi artışına karşılık aynı oranda ek tarife uygulayacağını duyurdu. Bu açıklama sonrasında Trump, sosyal medya hesabından, “Çin yanlış oynadı, paniklediler. Bu karşılayamayacakları tek şey.” diyerek, karşılıklı tarife adımlarına yanıt verdi.
Küresel Piyasalar Derin Kaybı Aşıyor
Trump'ın gümrük vergisi artışı sonrası küresel piyasalarda büyük bir satış dalgası yaşandı. ABD borsaları, Cuma günü büyük bir düşüş yaşarken, endeksler 2020'den bu yana en yüksek kaybı gördü. S&P 500, Nasdaq ve Dow Jones endeksleri sırasıyla yüzde 5,97, yüzde 5,82 ve yüzde 5,50 gerileyerek yatırımcıları endişelendirdi. Analistler, bu düşüşlerin küresel ticaret savaşlarının daha da şiddetleneceğine dair korkuları artırdığına dikkat çekiyor.
Piyasalarda risk algısının tarihi seviyelere çıkmasıyla birlikte, yatırımcılar güvenli liman varlıklarına yöneldi. Devlet tahvilleri ve altın gibi değerli metaller talep görürken, ABD 10 yıllık tahvil faizi 3,94’e gerileyerek son dönemin en düşük seviyelerine indi. Aynı zamanda, altının ons fiyatı da 3.023 dolara düştü.
ABD Merkez Bankası'ndan İlk Açıklamalar
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, Trump’ın tarifelerle ilgili açıklamalarının ardından ilk kez konuşarak, "Yüksek tarifeler ekonomiyi etkileyebilir ve enflasyonu artırabilir. Ancak bu konuda kesin bir şey söylemek için erken." ifadelerini kullandı. Powell, ekonomik etkilerin henüz tam olarak değerlendirilmesinin zor olduğunu belirterek, yüksek tarifelerin gelecek çeyreklerde enflasyonu yükseltebileceğine dikkat çekti.
Fed'in faiz indirimleri konusunda artan beklentiler de dikkat çekiyor. Analistler, Mayıs ayında Fed'in faizleri indirme ihtimalinin yüzde 53 olduğunu öngörüyor. Bu gelişmeler, dünya genelindeki para politikalarında değişim yaratabilir.
Çin'den Misilleme: Ticaret Savaşları Derinleşiyor
Çin, ABD'nin uyguladığı tarife artışına karşılık olarak çeşitli misilleme adımları attı. Çin, bazı nadir toprak elementlerinin ihracatını kısıtlamaya başladı ve ABD'li 27 şirketin ihracatına yasak getirdi. Çin Ticaret Bakanlığı, ABD'nin tarifelerinin Dünya Ticaret Örgütü kurallarını ihlal ettiğini ve çok taraflı ticaret sistemine zarar verdiğini belirtti. Bu hamleler, ticaret savaşlarının küresel ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini daha da artırabilir.
Avrupa ve Asya Piyasaları Etkileniyor
Avrupa borsalarında, Trump’ın tarifelerine karşılık verecek olası misilleme açıklamaları piyasalar üzerinde baskı kuruyor. Avrupa Birliği ülkeleri, ABD'nin uyguladığı gümrük vergilerine karşı birleşik bir strateji geliştirmeye hazırlanıyor. Avrupa'dan gelecek misilleme adımları, küresel ticaretin geleceğini belirleyebilir. Cuma günü Almanya'nın DAX 40 endeksi yüzde 4,95, Fransa'nın CAC 40 endeksi yüzde 4,26, İngiltere’nin FTSE 100 endeksi yüzde 4,95 ve İtalya'nın FTSE MIB 30 endeksi yüzde 6,53 düştü.
Asya borsalarında ise, Çin'in tarifelere karşılık misilleme adımları ve ticaret savaşlarının şiddetlenmesiyle tarihi derin satışlar görüldü. Japonya’nın Nikkei 225 endeksi yüzde 6,6, Güney Kore’nin Kospi endeksi yüzde 5,2, Çin’in Şanghay endeksi yüzde 6,3 ve Hong Kong’un Hang Seng endeksi yüzde 11 değer kaybetti.
Yurt İçindeki Etkiler
Türkiye’de Borsa İstanbul da küresel piyasalardaki olumsuz havadan etkilendi. BIST 100 endeksi Cuma günü yüzde 1,10 değer kaybederek 9.379,83 puanla günü tamamladı. Dolar/TL ise yüzde 0,1 düşüşle 37,9960 seviyesinden kapanırken, yeni işlem gününde 38,0070 seviyelerinden işlem görüyor.
Yatırımcılar, yurt içinde hafta boyunca açıklanacak para ve banka istatistiklerini takip edecek. Ayrıca, Avrupa'dan gelecek ekonomik veriler ve ABD'nin tarifelerine yönelik gelişmeler de piyasalar üzerinde etkili olabilir.
