Kakao Fiyatlarında Tarihi Zirve: Arz Endişeleri ve İklim Koşulları Fiyatları Yükseltti
Emtia piyasasında son dönemde yaşanan sert dalgalanmalar ve ürün bazlı ayrışmalar, özellikle tarım ürünleri üzerinde büyük etkiler yaratmaya devam ediyor. ABD'nin 47. başkanı Donald Trump'ın seçilmesinin ardından, piyasalarda yaşanan bu dalgalanmalar, tarım grubu ürünlerinde belirgin bir şekilde görülüyor.
Kakao Fiyatları Rekor Seviyede
Kakao, bu dalgalanmalardan en fazla etkilenen tarım ürünlerinden biri oldu. Intercontinental Exchange (ICE) borsasında, kakao fiyatları ton başına 12 bin 931 dolar ile tarihi zirveye yükseldi. Bu yükseliş, 2024 yılı başından itibaren yüzde 200'ün üzerinde bir artış gösterdi. Analistler, fiyatlardaki bu artışın arza yönelik endişeler, iklim değişiklikleri ve küresel stoklardaki düşüş nedeniyle sürdüğünü belirtiyor.
Arz Endişeleri ve İklim Koşullarının Etkisi
Kakao fiyatlarındaki yükselişin ardında, Batı Afrika'daki Fildişi Sahili ve Gana gibi önemli üretici ülkelerde yaşanan olumsuz hava koşulları ve düşük üretim yer alıyor. Bölgede yaşanan kuraklık ve şiddetli yağmur gibi zorlu iklim koşulları, kakao üretimini olumsuz etkiliyor ve arza yönelik endişeleri artırıyor. Ayrıca, bitki hastalıkları, özellikle CSSVD virüsü, kakao ağaçlarının ölümüne ve dolayısıyla üretim kaybına yol açtı.
Fildişi Sahili'nde kötü kalite nedeniyle kakao çekirdeklerinin reddedilmesi, küresel arzı daraltırken, Gana'da mahsul kaybı nedeniyle kakao çekirdeği teslimatlarının gelecek sezona ertelenmesi de fiyat artışını tetikleyen diğer faktörler arasında yer alıyor.
Avrupa Birliği ve İthalat Yasağı
Avrupa Parlamentosu'nun yeni düzenlemeleri de kakao fiyatlarının artmasında etkili oldu. AB, orman alanlarına zarar veren ürünlerin ithalatını engelleyecek kuralları bir yıl erteleme kararı aldı. Bu durum, özellikle kakao fiyatlarını daha da yukarı taşıdı. Erteleme, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik adına atılan önemli bir adım olsa da, kısa vadede kakao fiyatlarının yükselmesine yol açtı.
Kakao Fabrikaları ve Yüksek Maliyetler
Fildişi Sahili ve Gana'daki büyük kakao fabrikalarının, tohum maliyetlerini karşılamakta zorlanmaları, bu yıl fiyatların daha da yükselmesine neden oldu. Bazı fabrikalar, kakao üretimini kısma veya durdurma kararı aldı. Bu durum, kakao arzındaki daralma ile birlikte fiyatların artmasına yol açtı.
Küresel Piyasada Artan Rekabet
Özellikle çikolata üreticileri, yükselen maliyetlerle başa çıkabilmek için kakao fiyatlarını artırmak zorunda kaldı. Bununla birlikte, büyük çikolata şirketleri uzun vadeli sözleşmeler yaparken, daha küçük ölçekli üreticiler kakao ham maddesine ulaşabilmek için daha yüksek fiyatlar ödemeye başladı. Bu da piyasada yeniden bir yükseliş trendine yol açtı.
Batı Afrika'daki Durum
Batı Afrika, dünya kakao üretiminin yaklaşık yüzde 70'ini karşılayan bir bölge olarak büyük önem taşıyor. Geçtiğimiz yıl rekolteye yönelik endişeler ve olumsuz hava koşulları, fiyatların zirveye çıkmasına neden oldu. Bugün ise, bölgedeki hava koşullarındaki değişim ve kuraklık endişeleri yeniden kakao üretiminde azalma riskini gündeme taşıyor. Kakao ağaçlarının çiçeklenme sürecindeki olumsuz etkiler, gelecek sezona yönelik arza dair endişeleri artırıyor.
Gelecek Yıl İçin Tahminler
Vadeli işlem uzmanı Zafer Ergezen, kakao fiyatlarının yükselişinin ardından, gelecek sezon için üretim artışı ve arza dair iyileşmeler beklendiğini belirtiyor. Kakao üretimindeki artış, fiyatların bu seviyelerde uzun süre kalamayacağına işaret ediyor. Ancak, tüketici talebinin yüksek olması ve küresel üretim dengesizlikleri nedeniyle piyasada türbülans yaşanması bekleniyor. Ergezen, yatırımcıların kakao fiyatlarında dikkatli olması gerektiğini vurguluyor.
