Yemen'in geniş kesimlerini kontrol eden isyancı Husiler, kasım ayından bu yana, Kızıldeniz ve Aden Körfezi çevresinde ticarî gemilere saldırı düzenliyor.
Husiler, İsrail'in Gazze'deki saldırılarına tepki olarak Hamas ile dayanışma için "İsrail'e yardım götüren gemileri hedef aldıklarını" bildiriyor.
Ancak fiiliyatta İsrail’le bağlantısı olmayan gemilerin de hedef alındığı görülüyor.
Husiler, 19 Kasım’dan bu yan 26 gemiyi hedef aldı. Karadan ve denizden yapılan saldırılar nedeniyle Kızıldeniz'deki gemi ticareti ciddî şekilde aksadı.
Küresel deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 15'i, Süveyş Kanalı ile Avrupa'yı Asya'ya bağlayan Kızıldeniz üzerinden geçiyor.
Saldırılardan dolayı petrol fiyatlarının artması ve tedarik zincirinin zarar görmesinden korkuluyor.
Ticarî gemilerin yüzde 20'si hâlihazırda Kızıldeniz yerine Afrika'nın güneyinden dolaşarak çok daha uzun bir yoldan taşımacılık yapıyor.
Bölgede ABD öncülüğünde oluşturulan deniz gücü koalisyonu, gemilere yönelik tehditleri bir süredir denizde savuşturuyordu, ancak ilk kez bu sabaha karşı Yemen'deki Husi hedefleri de vurulmaya başlandı.
Husiler kimdir?
Peki Husi isyancılar kim, Yemen'de nereleri kontrol ediyorlar, hangi büyük güçler tarafından destekleniyorlar?
BBC'nin haberine göre, Husiler, Yemen'deki Şii azınlığı Zeydiler'den oluşan silahlı bir grup. Grup, 1990'lı yıllarda dönemin Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih'in yolsuzluğa bulaştığını söyledikleri rejimine karşı mücadele için kurulmuştu.
İsimlerini hareketin kurucusu Hüseyin El Husi'den alıyorlar. Aynı zamanda kendilerine Ensarullah adını da veriyorlar.
Husiler, ABD'nin 2003’te Irak'ı işgal etmesinden sonra, "Allahüekber. ABD'ye Ölüm. İsrail'e Ölüm. Yahudilere Lanet Olsun ve Zafer İslam'ın" sloganını benimsedi.
Hamas ve Hizbullah ile birlikte İsrail, ABD ve genel olarak Batı'ya karşı İran öncülüğündeki "direniş ekseni"nin bir parçası olduklarını söylüyorlar.
Avrupa Barış Enstitüsü'nden Yemen uzmanı Hişam el Umeysi, bu durumun Husilerin Körfez bölgesinde İsrail'e giden gemilere neden saldırdıklarını açıkladığını söylüyor. Umeysi, "Halihazırda emperyalistlerle, İslam ulusunun düşmanlarıyla savaşıyorlar. Bu durum da tabanlarında çok iyi bir yankı buldu" diyor.
Husiler, Yemen'in büyük bölümünü nasıl ele geçirdi?
Husiler, 2014'ün başında Ali Abdullah Salih'in halefi Devlet Başkanı Abdrabbuh Mansur Hadi'ye karşı ayaklandıklarında Yemen'de büyük bir siyasî güç kazandı.
Salih'le, yani eski düşmanlarıyla bir anlaşma yapıp yeniden iktidara getirmeyi amaçlıyorlardı.
Husiler, 2015 başlarında ülkenin kuzeyindeki Saada bölgesini ele geçirdi ve başkent Sanaa'yı da alıp, Hadi'yi ülke dışına kaçmaya zorladı.
Yemen'in komşusu Suudi Arabistan, asker’ müdahalede bulunup, Husileri iktidardan düşürmeye ve yerine Hadi'yi getirmeye çalıştı. Müdahaleye Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn de destek verdi.
Husiler, bu saldırıları püskürttü ve ülkenin geniş kesimlerini ellerinde tutmaya devam etti ve taraf değiştirip, Suudîlere katılmaya çalışan Ali Abdullah Salih'i 2017'de öldürdü.
Husilere kim destek veriyor?
Husiler, Lübnan'daki Şii silahlı grup Hizbullah örneğine göre örgütleniyorlar.
Amerikan araştırma enstitüsü Terörle Mücadele Merkezi'ne göre Hizbullah 2014'ten bu yana yoğun bir askerî uzmanlık ve eğitim desteği veriyor.
Husiler, Suudî Arabistan ortak düşmanları olduğundan İran'ı da bir müttefik olarak görüyor. İran'ın Husi isyancılara silah desteği verdiğinden kuşkulanılıyor.
ABD ve Suudî Arabistan, Husilerin 2017'de Suudî Arabistan'ın başkenti Riyad'a attıkları ve havada düşürülen balistik füzeleri İran'ın verdiğini belirtiyor.
Suudî Arabistan ayrıca, 2019'da Suudî petrol tesislerine karşı yapılan saldırılarda kullanılan güdümlü füzeleri ve insansız hava araçlarını da İran'ın verdiğini iddia ediyor.
Husiler Suudi Arabistan'a on binlerce kısa menzilli füze attı ve BAE'ye de saldırılar düzenledi.
Bu silahların verilmesi BM silah ambargosunun ihlali anlamına geliyor. İran ise bu iddiaları reddediyor.
// HABER MERKEZİ
