"Demansın Erken Dönem Tanısında Serebellumdaki Nöroradyolojik Biyobelirteçlerin Yapay Zeka Kullanılarak Belirlenmesi" adlı projede, yapay zeka ve derin öğrenme teknikleri kullanılarak demansın erken evreleri tespit edilmeye çalışılacak.
Demansın Erken Tanısında Yeni Bir Dönem
Dünyada yaklaşık 55 milyon kişinin demans tanısı aldığı ve bu sayının her 20 yılda bir iki katına çıkacağı öngörüldüğü göz önünde bulundurulduğunda, demansla mücadele etmek kritik bir önem taşıyor. Uzm. Dr. Elif Sarıca Darol, Alzheimer hastalığının demans vakalarının yüzde 60 ile 80’ini oluşturduğunu belirtti. Erken evre demans tanısının, özellikle hafif bilişsel bozukluk (MCI) gibi durumların tespitinde karşılaşılan zorlukları aşmayı amaçlayan bu projede, yapay zeka destekli çözümler devreye giriyor.
Erken Tanı İçin Yapay Zeka ve Derin Öğrenme
Dr. Darol, demansın erken evrelerinde tanı koymanın mevcut yöntemlerle zor olduğunu ifade ederek, projelerinin bu soruna çözüm sunduğunu vurguladı. Mevcut tarama testlerinin sosyal ve kültürel faktörlere duyarlı olmasına rağmen, bazı ileri görüntüleme yöntemlerinin yüksek maliyetleri bu alanda zorluklar yaratıyordu. TÜBİTAK destekli proje, bu tür zorlukların üstesinden gelmeyi amaçlıyor.
Projede, motor fonksiyonlarla ilişkilendirilen serebellumun (beyincik) bilişsel ve duygusal süreçlerdeki rolü üzerine yoğunlaşılacak. Yapay zeka ve derin öğrenme teknikleri kullanılarak, standart radyolojik görüntülerden yeni biyobelirteçler tespit edilmesi planlanıyor. Bu sayede, demansın erken tanısı daha hızlı ve doğru bir şekilde konulabilecek.
Sosyal ve Ekonomik Katkılar
Dr. Darol, projelerin yalnızca tıbbi açıdan değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik açıdan da büyük önem taşıdığını belirtti. 2019 yılında demans ile ilgili küresel maliyetlerin 1,3 trilyon dolar olarak hesaplandığını, bu maliyetin yarısının hasta yakınlarının üstlendiği dolaylı bakım maliyetleriyle ilişkili olduğunu söyledi. Ülkemizde de erken tanı ve tedavi süreçlerinin sosyal ve ekonomik açıdan kritik öneme sahip olduğuna dikkat çekti. Proje tamamlandığında, yalnızca sağlık sistemine katkı sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda Türkiye’nin yapay zeka kullanım hedeflerine de hizmet edecektir.
Disiplinler Arası İşbirliği
Projenin başarıyla hayata geçirilmesi için Nöroloji, Radyoloji ve Mühendislik Fakültelerinden akademisyenler ve uzmanlar bir araya geldi. Dr. Elif Sarıca Darol’un liderliğindeki ekibin içinde Doç. Dr. Onur Taydaş, Doç. Dr. Gökçen Çetinel, Prof. Dr. Murat Alemdar, Asistan Dr. Canay Altınöz, Asistan Dr. Tunahan Dertli ve Sakarya Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Fakültesi'nden Araştırma Görevlisi Derya Kandaz gibi isimler yer alıyor. Proje, bu disiplinler arası çalışma ile farklı alanlardaki bilgilerin birleşimini sağlıyor ve alanında bir ilki gerçekleştirmeyi hedefliyor.
Yapay Zeka Destekli Sağlık Çözümleri
TÜBİTAK tarafından desteklenen bu proje, demansın erken tanısında yeni bir dönem başlatmayı ve yapay zeka destekli sağlık çözümleriyle toplum sağlığına katkı sunmayı amaçlıyor. Dr. Elif Sarıca Darol, projenin sağlık alanında yapay zeka kullanımını teşvik edeceğini ve Türkiye'nin bu alandaki hedeflerine ulaşmasına yardımcı olacağını belirtti.
