Bütçe Gelirleri ve Giderlerinde Yüksek Artış
Kasım ayında bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,8 artarak 939 milyar 460 milyon TL'ye yükseldi. Bütçe giderleri ise yüzde 42,5 artışla 956 milyar 105 milyon TL'ye çıktı. Bu artışlar, yıllık bütçe hedeflerinin önemli bir kısmının gerçekleştirilmesine katkı sağladı.
Ocak-Kasım Döneminde Bütçe Açığı 1,28 Trilyon Lira
Ocak-Kasım 2024 dönemi itibarıyla bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 67,2 oranında artarak 7 trilyon 793 milyar 286 milyon TL’ye yükseldi. Aynı dönemde bütçe giderleri ise yüzde 81,8 artarak 9 trilyon 70 milyar 221 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu dönemdeki bütçe açığı ise 1 trilyon 276 milyar 935 milyon TL oldu.
Bütçe Giderleri ve Faiz Dışı Denge
Kasım ayında faiz dışı denge, geçen yılın aynı ayına göre 40 milyar TL kadar düşüş gösterdi ve 129 milyar 652 milyon TL olarak kaydedildi. Faiz dışı giderlerin arttığı bu dönemde, merkezi yönetim bütçe giderlerinin en büyük kalemlerini personel giderleri ve sosyal güvenlik prim ödemeleri oluşturdu.
Vergi Gelirlerinde Yüzde 22,6 Artış
Vergi gelirleri, Kasım 2024 itibarıyla geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22,6 artarak 819 milyar 446 milyon TL'ye çıktı. Bu artış, genel bütçe vergi dışı gelirlerde de yüzde 46,1'lik bir artışa yol açtı. Kasım ayında gelir vergisi tahsilatları yüzde 117,9 artarken, özel tüketim vergisi de yüzde 37 artış gösterdi.
Sosyal Güvenlik ve Personel Giderlerinde Önemli Artış
Kasım ayında sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri yüzde 74,5 artarak 28 milyar 984 milyon TL'ye çıktı. Personel giderleri ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 81,8 artışla 243 milyar 730 milyon TL olarak gerçekleşti. Personel giderleri için 2024 bütçesinde öngörülen 2 trilyon 553 milyar 495 milyon TL’nin yüzde 9,5'i kullanıldı.
Yatırım ve Sermaye Giderleri
Kasım ayında sermaye giderleri 88 milyar 275 milyon TL, sermaye transferi ise 10 milyar 23 milyon TL olarak hesaplandı. Bu harcamalar, kamu yatırımlarının devamlılığını sağlamak adına önemli bir yer tuttu. Ayrıca, borç verme giderleri 16 milyar 883 milyon TL olarak belirlendi.
2024 Bütçesi Hedeflerinin Gerçekleşme Oranı
2024 yılı için merkezi yönetim bütçesi giderleri için öngörülen toplam 11 trilyon 89 milyar 37 milyon TL’lik ödeneğin, Kasım 2024 itibarıyla yüzde 8,6’sı kullanılmış oldu. Bu oran, bütçe hedeflerinin büyük bir kısmının yıl sonunda gerçekleşeceğini gösteriyor.
Ocak-Kasım Döneminde Vergi Gelirlerinde Yüksek Artış
Ocak-Kasım 2024 döneminde vergi gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 62,5 artarak 6 trilyon 597 milyar 109 milyon TL’ye çıktı. Bütçe tahminlerine göre, vergi gelirlerinin 2024 bütçesindeki gerçekleşme oranı yüzde 89,1 olarak hesaplandı.
Bütçe Uygulama Sonuçları ve 2024 Yılı Beklentileri
2024 yılı bütçesinin ilk 11 ayında, Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri ve giderlerinde önemli bir artış yaşandı. Özellikle vergi gelirlerinde kaydedilen artış, bütçenin yıl sonunda hedeflenen dengeye ulaşma yolunda olduğunu gösteriyor. Bütçe açıklarının yüksek olmasına rağmen, bütçenin ana kalemlerinde etkin bir yönetim sağlanması bekleniyor.
